Presidenti Donald Trump dyfishoi tarifat për një tregti më të ekuilibruar, duke njoftuar të enjten një raund tarifash reciproke të reja, gjithëpërfshirëse që mund të rrisin të ardhurat e Amerikës – por gjithashtu mund të ndezin një luftë tregtare globale dhe të shtojnë problemin e rimëkëmbjes së inflacionit të Amerikës.
“TRI JAVË TË MËDHSHME, NDOSHTA MË TË MIRAT, POR SOT ËSHTË E MADHJA: TARIFA RECIPRORE!!! BËJ AMERIKËN SËRISH TË MADHE!!!” postoi një mesazh Trump të enjten në mëngjes para njoftimit.
Tarifat, të cilat Trump i vuri në lëvizje përmes një veprimi ekzekutiv të enjten, nuk do të hyjnë në fuqi menjëherë, një veprim ky i qëllimshëm për t'u dhënë kohë kombeve për të negociuar potencialisht kushte të reja tregtare me SHBA-në, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë të enjten.
Tarifat reciproke ishin një nga premtimet thelbësore të fushatës së Trump. Kjo është metoda e tij për t'u përballur me vendet e huaja që vendosin taksa mbi mallrat amerikane dhe për të zgjidhur ato që ai ka thënë se janë praktika të padrejta tregtare.
“Shumë thjesht, nëse ata na ngarkojnë ne, ne i ngarkojmë ata”, tha Trump, duke shpjeguar pse ai synonte të miratonte tarifa reciproke. Njoftimi vjen pasi Trump ka planifikuar të takohet me kryeministrin indian, Narendra Modi.
Pse Trump po ndjek tarifa reciproke
Shtetet e Bashkuara aktualisht kanë një tarifë mesatare të ponderuar të importit prej 2% për mallrat industriale, sipas Përfaqësuesit të Tregtisë së SHBA.
Normat mesatare të ponderuara të tarifave i kushtojnë vëmendje të veçantë vlerës së importeve të një vendi. Kjo do të thotë se nëse eksportet e një vendi janë subjekt i tarifave në një vend tjetër dhe ato përbëjnë një pjesë të madhe të importeve të përgjithshme të vendit, norma e tarifave mesatare të ponderuara të tyre do të jetë më e lartë në krahasim me një vend tjetër, eksportet e të cilit zënë një pjesë të vogël.
Mallrat industriale, një kategori ombrellë që përfshin makina, veshje, naftë dhe më shumë, përbëjnë pothuajse gjithçka që SHBA importon përveç mallrave bujqësore. Sipas USTR, gjysma e të gjitha mallrave industriale që importon SHBA-ja kanë hyrë në vend pa doganë.
"Punëtorët dhe industritë tona mbajnë barrën e praktikave të padrejta dhe aksesit të kufizuar në tregjet e huaja," tha zyrtari i Shtëpisë së Bardhë, duke vënë në dukje se disa vende vendosin tarifa shumë më të larta për eksportet e SHBA. "Kjo situatë është e paqëndrueshme."
Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt përcolli njoftimin të mërkurën, duke thënë: "Kjo është diçka në të cilën ai beson fort dhe është logjikë shumë e thjeshtë se përse presidenti dëshiron të vendosë tarifa reciproke". Kombet e tjera kanë “graso” SHBA-në, tha ajo, “dhe kjo është arsyeja pse presidenti beson se kjo do të jetë një politikë e shkëlqyer që do të përfitojë punëtorët amerikanë dhe do të përmirësojë sigurinë tonë kombëtare”.
Tarifat janë një pjesë kyçe e planit të Trump për të rritur të ardhurat për të paguar për zgjatjen e uljes së taksave të tij në 2017, në krye të shkurtimeve të tjera të premtuara të taksave. Por barra e tarifave përfundimisht mund të bjerë mbi konsumatorët amerikanë, thonë ekonomistët – një plagë potencialisht shqetësuese e vetëshkaktuar pasi inflacioni ka filluar të rritet përsëri.
Importuesit që paguajnë tarifat ua kalojnë kostot shitësve me pakicë, të cilët më pas rrisin çmimet për konsumatorët. Kjo ka lënë disa përkrahës të Trumpit të habitur dhe të zemëruar, duke përfshirë bordin editorial të Wall Street Journal, i cili pyeti me zemërim: "A i kupton presidenti Trump paratë?" Edhe senatori republikan nga Kentaki, Mitch McConnell, në një shkrim në Courier-Journal kritikoi tarifat e Trump duke paralajmëruar se ato do të shkaktonte kosto të larta për banorët e Kentuckit.
Nëse amerikanët nuk mund të kalojnë në alternativa më të lira, si rezultat i tarifave nëse ato miratohen, ata ndoshta do të përfundojnë duke paguar koston e tarifave, tha Justin Weidner, një ekonomist në Deutsche Bank. Por varet gjithashtu nga fakti nëse prodhuesit, shitësit me pakicë ose kompanitë e tjera përgjatë zinxhirit të furnizimit mund të absorbojnë vetë ndonjë nga këto kosto.
Aty ku tarifat mund të godasin më fort
Tarifat e reja kanë për qëllim vendet me disa nga deficitet më të mëdha tregtare me SHBA-në, si dhe dallime në tarifat e ngarkuara për mallrat amerikane të sjella në vendet e tyre në krahasim me atë që SHBA u ngarkon atyre.
Tarifat reciproke i bashkohen tarifës së përgjithshme prej 10% që hyri në fuqi javën e kaluar, krahas tarifave të tjera për mallrat kineze dhe tarifave më të rrepta prej 25% për çelikun dhe aluminin që Trump njoftoi të hënën.
Nëse Trump vazhdon me tarifat 25% ndaj Meksikës dhe Kanadasë që u shtynë deri më 1 mars, kostoja totale direkte e taksave të importit për mallrat kineze, meksikane dhe kanadeze, do të barazohej me një rritje taksash prej më shumë se 1200 dollarë në vit për një familje tipike amerikane, kanë zbuluar studiuesit e Institutit Peterson. Tarifat reciproke ka të ngjarë të shtojnë këtë akoma më shumë. CNN
/rtsh.al/
