Për shkak të ndryshimeve klimatike akulli po shkrin me ritme të shpejta, rreth 100 vullkane në Antarktidë që janë të varrosur kilometra nën ngricë, së shpejti mund të shpërthejnë.
Kështu ka dal në një përfundim studiuesi nga Universiteti Broën, Rhode Island, i cili ka kryer 4000 simulime kompjuterike për të ekzaminuar se si humbja e këtij akulli do të ndikonte në dhomat e magmës që përplaseshin nën të.
“Tani për tani, pesha e të gjitha atyre fjollave të dëborës po shtyp pjesën më të madhe të magmës nëntokësore - gjaku i vullkaneve -. Dhomat e magmës, të fshehura thellë nën koren e Tokës, mbajnë gurë të shkrirë nën presion të lartë. Shtresa e akullit të Antarktidës është e rëndë. Vërtet, shumë e rëndë. Rreth 24,380,000 gigaton të rëndë”.
Sipas tij, pa akull, magma mund të zgjerohet dhe të rrisë presionin mbi dhomat, duke shkaktuar një shpërthim. Shkencëtarët e quajnë këtë proces 'shkarkim'.
Me fjalë të tjera, akulli vepron si një tapë shishe që e proceson rëndë.
“Për më tepër, pesha e reduktuar nga shkrirja e akullit sipër gjithashtu lejon që uji i tretur dhe dioksidi i karbonit të formojnë flluska gazi, gjë që shkakton rritjen e presionit në dhomën e magmës dhe përfundimisht mund të shkaktojë një shpërthim”, shkruajnë autorët në punimin e tyre të botuar në revista Gjeokimi, Gjeofizikë, Gjeosisteme.
"Në këto kushte, ne zbulojmë se heqja e një shtrese akulli mbi një vullkan rezulton në shpërthime më të bollshme dhe më të mëdha."
Nga të paktën 138 vullkanet në Antarktidë , shumica janë nënglaciale, kështu që nuk janë të dukshëm nga sipërfaqja. Vetëm dy janë aktive, sipas Programit Global të Vullkanizmit .
“Por vetëm për shkak se ju nuk mund t'i shihni këto shpërthime nuk do të thotë se ato nuk po ndikojnë në zonën përreth tyre. Nxehtësia bën që akulli mbi vullkanet të shkrihet më shpejt dhe të lërë edhe më shumë magmë të lëkundet, duke krijuar një lak reagimi.Megjithatë, kjo nuk do të ndodhë brenda natës. Procesi zhvillohet gjatë qindra viteve, zbuloi studimi, dhe do të vazhdonte edhe nëse njerëzimi ndalonte së larguari gazrat serrë”, thotë eksperti.
Ilan Kelman , një profesor i fatkeqësive dhe shëndetit në Kolegjin Universitar të Londrës, tha se kërkimi është 'i rëndësishëm' për të kuptuar se si ndërvepron klima në ndryshim me sistemet e lashta vullkanike.
“Ndërsa shpërthimet e afërta nga ky mekanizëm i lidhur me klimën nuk kanë gjasa, ne duhet të marrim gjithmonë parasysh skenarët ekstremë të klimës dhe vullkanizmit për të shmangur më mirë fatkeqësitë e mundshme”, tha ai për Metro.
Shtresat e akullit të Polit të Jugut – të cilat përmbajnë deri në 90% të totalit të ujit të ëmbël në botë – po shkrihen tre herë më shpejt se një dekadë më parë.
Sipas NASA-s , Antarktida derdhi tre trilion ton akull midis 1992 dhe 2017 .
Nëse i gjithë akulli do të zhdukej, nivelet globale të detit do të rriteshin me rreth 200 këmbë - pak më shumë se lartësia e Kullës Eifel.
/rtsh.al/
