Çdo pesë vjet , liderët e BE-së bien dakord për prioritetet politike të BE-së për të ardhmen. Është një përpjekje kolektive e udhëhequr nga Presidenti i Këshillit Evropian, ku liderët diskutojnë dhe vendosin së bashku. Ai zhvillohet në kontekstin e zgjedhjeve të Parlamentit Evropian dhe përpara emërimit të çdo Komisioni Evropian.
Presidentët dhe kryeministrat e Bashkimit Evropian miratuan Axhendën Strategjike për periudhën 2024-2029 në Samitin e Këshillit Evropian të enjten. Nën seksionin “Përgatitja për një bashkim më të madh dhe më të fortë”, Strategjia thotë se “ka një dinamizëm të ri në procesin e zgjerimit” dhe se “si BE-ja dhe anëtarët aspirantë tani kanë përgjegjësinë për të shfrytëzuar sa më shumë këtë mundësi dhe për ta komunikuar këtë. qartë”.
E hartuar çdo pesë vjet, Axhenda Strategjike përcakton prioritetet kryesore për ciklin e ardhshëm institucional, që korrespondon me mandatin e Parlamentit Evropian.
Axhenda Strategjike për ciklin paraardhës pesëvjeçar, 2019-2024 , nuk përmendi zgjerimin. Ndërkohë, Axhenda e re Strategjike , e miratuar dje, thekson se realiteti i ri gjeopolitik nënvizoi rëndësinë e zgjerimit si një investim gjeostrategjik në paqe, siguri, stabilitet dhe prosperitet.
Rritja e sigurisë sonë kërkon një bazë të fortë ekonomike.
Kështu thuhet në kapitullin për mbrojtjen e agjendës strategjike 2024-2029 të miratuar nga krerët e 27 vendeve anëtare, një lloj programi pune për pesë vitet e ardhshme të BE-së.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen sqaroi se sa duhet të arrijë kjo “bazë e fortë”: 500 miliardë euro.
Ajo e tha këtë në tryezën e samitit të BE-së në ditën e nxehtë të nominimeve. Dhe kjo iu shfaq të gjithëve si një dëshirë për të mbledhur para paraprakisht në funksion të rizgjedhjes së saj në krye të ekzekutivit të Brukselit.
Çështja e burimeve, për më tepër, është thelbësore për zbatimin e projektit të një mbrojtjeje të përbashkët të Evropës që kapërcen dobësitë aktuale të bllokut përballë kërcënimeve që vijnë nga jashtë, veçanërisht nga Rusia.
Për nevojën për të adresuar këto çështje kritike, ekziston një marrëveshje e plotë midis 27 vendeve: në tekstin e agjendës strategjike për mbrojtjen, deklaratat e qëllimit mbeten të paqarta, por ende japin një tregues të drejtimit që mund të marrë mbrojtja.
“Ne do të përmirësojmë ndërveprimin midis forcave të armatosura evropiane. Ne do të përmirësojmë urgjentisht kushtet për të zgjeruar industrinë evropiane të mbrojtjes duke krijuar një treg më të mirë të integruar evropian të mbrojtjes dhe duke promovuar prokurimet e përbashkëta”.
Në të ardhmen, vijon dokumenti “do të investojmë shumë më shumë dhe më mirë së bashku, do të reduktojmë varësitë tona strategjike, do të zgjerojmë aftësitë tona dhe rrjedhimisht do të forcojmë bazën industriale dhe teknologjike të mbrojtjes europiane”.
Megjithatë, për të bërë të gjitha këto, përveç vullnetit politik, duhen edhe para.
Në buxhetin aktual të komunitetit deri në vitin 2027 parashikohen 11.5 miliardë euro për sigurinë dhe mbrojtjen dhe gati 11 miliardë euro në Fondin Evropian të Mbrojtjes.
Propozimi i Von der Leyen do të nënkuptonte shumëzimin e këtyre fondeve me 20.
Në tryezën e diskutimit është krijimi i një fondi bazuar në modelin e planit të rimëkëmbjes, pra i nxitur nga emetimi i bonove evropiane. Von der Leyen, Franca dhe vendet baltike e mbështesin atë. Por ky projekt është vënë në veton nga vendet kurimtare, duke filluar nga Holanda.
Në tekstin e rendit të ditës nuk ka asnjë referencë për obligacionet, por në një pasazh tjetër ripërsëritet angazhimi për rritjen e “burimeve të veta” të BE-së, pra burimeve që Brukseli merr drejtpërdrejt pa kaluar nëpër shtetet anëtare. Fonde që mund të përdoren për të shlyer obligacionet.
/rtsh.al/
