Katari është tërhequr si ndërmjetës në bisedimet e armëpushimit dhe lirimit të pengjeve midis Izraelit dhe Hamasit. Kjo vjen pasi zyrtarë të lartë amerikanë thuhet se thanë se Uashingtoni nuk do të pranonte më praninë e përfaqësuesve të Hamasit në Katar, duke akuzuar grupin palestinez për refuzimin e propozimeve të reja për përfundimin e luftës në Gaza.
Burime diplomatike anonime i thanë agjencive të lajmeve AFP dhe Reuters se zyra politike e Hamasit në Doha "nuk i shërben më qëllimit të saj" për shkak të "një refuzimi për të negociuar një marrëveshje në mirëbesim". Hamasi ka pasur një bazë në kryeqytetin e Katarit që nga viti 2012, me kërkesë të administratës Obama.
Në njoftimet anonime për Reuters, zyrtarët amerikanë thanë se qeveria e Katarit kishte rënë dakord t'i thoshte Hamasit të mbyllte zyrën e tij politike 10 ditë më parë. Raportet janë mohuar nga zyrtarët e Hamasit.
Shteti i vogël, por me ndikim i Gjirit, është një aleat kyç i SHBA-së në rajon. Ai pret një bazë të madhe ajrore amerikane dhe ka trajtuar shumë negociata delikate politike, duke përfshirë Iranin, Talibanët dhe Rusinë.
Krahas SHBA-së dhe Egjiptit, katarianët kanë luajtur gjithashtu një rol të madh në raundet e bisedimeve të deritanishme të pasuksesshme për të ndërmjetësuar një armëpushim në luftën njëvjeçare midis Izraelit dhe Hamasit në Gaza. Por ka prova në rritje të një ndryshimi në marrëdhënie.
Pas vrasjes së liderit të Hamasit, Yahya Sinwar, Hamasi mbajti një tendë zie dy-orëshe në Doha në një sallë të vogël, në kontrast të thellë me zinë e fundit tre-ditore të mbajtur për liderin e Hamasit Ismail Haniyeh, e cila u mbajt nën mbikëqyrjen dhe sigurinë zyrtare të shtetit.
Raundi i fundit i bisedimeve në mesin e tetorit dështoi të prodhonte një marrëveshje, me Hamasin që refuzoi një propozim armëpushimi afatshkurtër. Grupi gjithmonë ka bërë thirrje për përfundimin e plotë të luftës dhe tërheqjen e plotë të trupave izraelite nga Gaza.
Izraeli është akuzuar gjithashtu për refuzimin e marrëveshjeve. Disa ditë pasi u shkarkua në fillim të kësaj jave, ish-ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant akuzoi kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu se refuzoi një marrëveshje paqeje kundër këshillës së shefave të tij të sigurisë.
Thirrja për dëbimin e Hamasit nga Katari duket se është një përpjekje e administratës së Bidenit në largim për të detyruar një lloj marrëveshje paqeje përpara përfundimit të mandatit të tij në janar.
Nëse Hamasi do të detyrohej të largohej nga Doha, është e paqartë se ku do ta bazonin zyrën e tyre politike. Aleati kryesor Irani do të ishte një opsion, megjithëse vrasja e ish-udhëheqësit Ismail Haniyeh në Teheran në korrik sugjeron se ata mund të jenë në rrezik nga Izraeli nëse vendosen atje. Gjithashtu nuk do t'u jepte atyre asgjë të afërt me të njëjtat kanale diplomatike me Perëndimin.
Një opsion më i mundshëm do të ishte Turqia. Si një anëtar i NATO-s, por edhe një shtet me shumicë sunite, do t'i jepte grupit një bazë nga e cila të operonte në një siguri relative. Prillin e kaluar, Presidenti Erdogan priti shefin e atëhershëm politik të Hamasit, Ismail Haniyeh dhe delegacionin e tij në Stamboll, ku ata folën për "çfarë duhet bërë për të siguruar dërgimin e duhur dhe të pandërprerë të ndihmave humanitare në Gaza, dhe një proces të drejtë dhe të qëndrueshëm të paqes në rajon".
Masa do të mirëpritet gjithashtu nga Ankaraja, e cila shpesh është përpjekur të pozicionohet si ndërmjetës midis lindjes dhe perëndimit. Figura kyçe të Hamasit si Osama Hamdan, Taher al-Nunu dhe të tjerë që shfaqen shpesh në media, kanë qëndruar në Stamboll për më shumë se një muaj.
Prania e tyre e zgjeruar në Turqi shënon një largim nga vizitat e kaluara, të cilat zakonisht kufizoheshin në qëndrime të shkurtra. Mendohet se siguria personale e udhëheqjes së Hamasit është tani një shqetësim i madh për grupin, i cili pa dy udhëheqës të vrarë në më pak se katër muaj. Përveç vdekjes së Haniyeh në korrik, në tetor Izraeli vrau Yahya Sinwar, organizatorin e sulmit të Hamasit të 7 tetorit në Izraelin jugor.
Sipas Këshillit Evropian të Marrëdhënieve me Jashtë, "Hamasi ka miratuar një model të përkohshëm të udhëheqjes kolektive për të zbutur efektin e vrasjeve të ardhshme izraelite".
HA Hellyer, një bashkëpunëtor i lartë në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (Rusi), i tha BBC-së se askund "nuk do t'u japë atyre mbrojtje nga përpjekjet izraelite për vrasje në të njëjtën mënyrë si duke qenë në Doha, ku Amerika ka bazën e saj më të madhe ushtarake në rajon.”
Masa e fundit vjen pasi zyrtarët amerikanë duken gjithnjë e më të frustruar me qasjen që qeveria izraelite ka marrë për t'i dhënë fund luftës. Në tetor, Sekretarët e Shtetit dhe të Mbrojtjes të SHBA-së thanë se nëse Izraeli nuk do të lejonte më shumë ndihma humanitare në territor deri më 12 nëntor, ata do të përballeshin me "implikime" të papërcaktuara politike .
Fundjavën e kaluar një numër zyrtarësh të OKB-së paralajmëruan se situata në Gazën veriore ishte "apokaliptike". Të shtunën, Komiteti i pavarur i Rishikimit të Urisë tha se ekzistonte një "gjasë e madhe që uria të jetë e afërt nëpër zona".
Marrëdhëniet midis Presidentit Joe Biden dhe Netanyahut janë përkeqësuar gjatë rrjedhës së luftës në Gaza, me presionin në rritje nga Uashingtoni për të përmirësuar situatën humanitare për palestinezët dhe për të gjetur një lloj zgjidhjeje të negociuar. Por, sipas Dr Hellyer, përpjekjet e SHBA për negociata kanë qenë fatalisht me të meta.
“Duke vendosur vija të kuqe dhe duke e lejuar Netanyahun t'i kapërcejë ato pa pasoja, administrata e Biden inkurajoi në mënyrë efektive mosndëshkimin e mëtejshëm. Unë nuk mendoj se asgjë nga këto do të ndryshojë në 10 javët e ardhshme," tha ai.
Çdo propozim është refuzuar në mënyrë të përsëritur nga Netanyahu dhe koalicioni i tij i krahut të djathtë, të cilët tani do të ndihen të guximshëm nga perspektiva e një presidence të ardhshme të Donald Trump.
Ndërsa saktësisht se çfarë qasje do të marrë Trump në rajon mbetet e pasigurt, ai mendohet se ka më shumë gjasa të lejojë Izraelin të veprojë sipas kushteve të tij.
Ai ka thënë më parë se Izraeli duhet të "përfundojë atë që filloi" në Gaza. Gjatë mandatit të tij të fundit në Shtëpinë e Bardhë, ai ndërmori një sërë hapash që konsideroheshin shumë të favorshëm për Izraelin, duke përfshirë zhvendosjen e ambasadës së SHBA në Jerusalem.
Megjithatë, është raportuar gjithashtu se Trump i ka thënë Netanyahut se dëshiron të shohë një fund të luftimeve deri në momentin që ai të marrë detyrën. Sido që të jetë, duket se administrata aktuale amerikane do të ketë më pak ndikim mbi qeverinë në Jerusalem.
Prandaj, ata mund të besojnë se mënyra më e mirë për të detyruar një lloj marrëveshjeje është të ushtrohet presion mbi Hamasin. Nëse do të shpërblehet, mund të shihet nëse Katari, një aleat i besueshëm për kaq vite, vendos të shkojë me tej.
/rtsh.al/
