Franca voton të dielën në zgjedhje parlamentare që mund të bëjë histori, me të djathtën ekstreme më afër pushtetit sesa ka qenë ndonjëherë në kohët moderne.
Tubimi Kombëtar (RN) i Marine Le Pen dhe Jordan Bardella është shumë përpara në sondazhe - tre javë pas ditës që kur fituan zgjedhjet evropiane dhe presidenti Emmanuel Macron reagoi duke thirrur një votim kombëtar.
Më shumë se 2.6 milionë njerëz nga 49 milionë votuesit e Francës janë regjistruar për të votuar me prokurë, një tregues i pjesëmarrjes së lartë që pritet për një zgjedhje kaq të rëndësishme.
Këto janë zgjedhje me dy raunde dhe shumica e 577 vendeve të Asamblesë Kombëtare nuk do të vendosen deri në balotazhin e raundit të dytë të dielën e ardhshme.
Fushata zgjati vetëm 20 ditë, dhe nga kjo përfitoi gjithashtu RN, e cila shpejt rafinoi premtimet e saj ekzistuese për imigracionin, pasigurinë si dhe uljen e taksave për të trajtuar krizën e kostos së jetesës.
Jordan Bardella dëshiron të jetë kryeministri i parë i RN dhe partia e tij ka besim se do të fitojë dhjetëra zona elektorale në raundin e parë.
Por ai thotë se do ta marrë këtë detyrë vetëm nëse partia siguron një shumicë absolute parlamentare prej 289 vendesh. Alternativa tjetër do të ishte një parlament i varur dhe ngërç.
Sapo të dalin rezultatet e para të dielën në mbrëmje, kundërshtarët e Rally Kombëtare do të duhet të vendosin se kë do të mbështesin në betejat e balotazhit në të gjithë Francën, në një përpjekje për të siguruar që shumica absolute të sigurohet.
Nëse sondazhet janë të sakta, shumë nga balotazhet do ta përballin Tubimin Kombëtar kundër një aleance të krahut të majtë të bashkuar me ngut të quajtur Fronti i Ri Popullor, i cili beson se mund të fitojë edhe zgjedhjet.
Në zgjedhjet e mëparshme, partitë nga i gjithë spektri janë bashkuar për të mbajtur jashtë ekstremin e djathtë dhe votuesit kanë mbajtur frymën për ta bërë këtë.
Por drejtuesit e RN kanë punuar shumë për vite me radhë për të hequr imazhin e tyre ekstremist. Krahas politikave për t'u dhënë qytetarëve francezë "preferencë kombëtare" për punë dhe strehim, ata duan të ulin TVSH-në për energjinë dhe të lejojnë personat nën moshën 30 vjeçare t'i shpëtojnë tatimit mbi të ardhurat.
Në Franconville, në veri të Parisit, një mësuese e quajtur Agnès ankohet për prishjen e disiplinës në shkollat franceze dhe i pëlqen planet e Jordan Bardella për "një shpërthim të madh në autoritet" në arsim.
“Unë ose do të votoj djathtas ose ekstremisht të djathtë. Më pëlqen karizma e Bardelës”, thotë ajo.
Ajo gjithashtu nuk ka asnjë problem me planet e RN për të hequr droit du sol , të drejtën e nënshtetësisë franceze automatike për fëmijët e lindur nga prindër të huaj nëse ata fëmijë kanë kaluar pesë vjet në Francë - nga mosha 11 deri në 18 vjeç kur ata kanë të drejtë të aplikojnë. për shtetësinë franceze.
Aleanca e Ansamblit të Presidentit Macron pritet gjerësisht të pësojë humbje të vendeve dhe ditët e Gabriel Attal si kryeministër duken të numëruara, edhe pse sondazhet sugjerojnë se ai mbetet politikani më popullor në Francë.
“Epoka e Macron ka mbaruar”, deklaroi François Hollande përpara votimit.
Hollande, ish-presidenti francez, i cili ishte shefi dhe mentori i Macron, po kandidon sërish për parlament – tani si kandidat i Frontit të Ri Popullor.
Megjithatë, edhe aleatët e Macron janë të zemëruar me lojën e tij të zgjedhjeve të parakohshme.
Franca nuk i priste zgjedhje të tjera për tre vjet të tjerë dhe kishte mënyra shumë më të mira për të kaluar verën sesa të kalonte një fushatë zgjedhore të shkurtuar dhe intensive.
Kombëtarja e futbollit do të përballet me Belgjikën në 1/16 e fundit të Euro 2024 të hënën dhe e gjithë Franca është duke u përgatitur për Olimpiadën e Parisit që nis më 26 korrik.
Stacionet e metrosë si Concorde janë mbyllur dhe kufizimet janë vendosur afër vendeve të Lojërave. Policia dhe ushtria tashmë janë në terren dhe ministri i brendshëm ka paralajmëruar për dhunë të mundshme pas raundit të dytë.
Macron do të takohet të hënën me kryeministrin e tij dhe anëtarët e tjerë të qeverisë për të vendosur lëvizjen e tyre të ardhshme.
Deri më tani mantra e tyre ka qenë "ni-ni" - as RN-ja e mbështetur dhe as Fronti i Ri Popullor i krahut të majtë, për shkak të përfshirjes së France Unboëed (LFI), e cila dënohet nga kundërshtarët si e majta ekstreme dhe disa nga anëtarët e saj janë akuzuar për antisemitizëm.
Presidenti Macron ka thënë se vetëm aleanca e tij e Ansamblit ka fuqinë të bllokojë si "të djathtën ekstreme dhe të majtën ekstreme". Ai thotë se e djathta ekstreme i kategorizon njerëzit sipas fesë ose origjinës së tyre, ndërsa e majta i gjykon sipas komunitetit të cilit i përkasin.
Javën e kaluar, në një mbrëmje të nxehtë në Meaux, në lindje të Parisit, një nga figurat më të larta të LFI-së, Mathilde Panot u tha mbështetësve se ata ishin "i vetmi fokus i rezistencës" që mbetej në ngritjen e ekstremit të djathtë, duke akuzuar aleancën Macron për hapjen e portave për marrjen e pushtetit nga RN.
“Ne nuk jemi ekstremë, ajo që është ekstreme është liberalizmi ekstrem i zotit Macron që ka sjellë ngritjen e së djathtës ekstreme”, tha ajo për BBC.
Fronti i Ri Popullor përfshin gjithashtu parti më të moderuara, duke përfshirë socialistët dhe të gjelbërt, udhëheqësja e të cilëve Marine Tondelier ka bërë thirrje për një qëndrim të unifikuar për të ndaluar Bardellën të bëhet kryeministër.
Disa nga yjet e rinj më të njohur të Francës u kanë kërkuar votuesve që të largohen nga ekstremet, që nga sensacioni i NBA-së Victor Wembanyama dhe kapiteni i futbollit Kylian Mbappé si dhe influencuesi i YouTube Squeezie.
Por ndarjet mes palëve janë të thella dhe koha është jashtëzakonisht e shkurtër për çdo veprim të bashkërenduar.
"Unë shqetësohem për vendin tonë," tha Aurélie, jashtë një tregu në Le Plessis Bouchard, në veri të Parisit. Ajo nuk është e impresionuar nga politikat nacionaliste që ka RN. “Patriotizmi nuk është nacionalizëm, nuk është njësoj.” BBC
/rtsh.al/
