Presidenti Volodymyr Zelenskiy tha të shtunën se një projekt-marrëveshje për mineralet me Uashingtonin nuk përmbante dispozitat e sigurisë që i nevojiteshin Kievit. Tre burime thanë se Shtetet e Bashkuara kishin propozuar marrjen në pronësi të 50% të mineraleve kritike të Ukrainës.
Negociatat ilustrojnë ujërat e rrezikshme diplomatike që lideri i Ukrainës duhet të lundrojë ndërsa kërkon të fitojë mbështetjen e Donald Trump dhe të sigurojë garancitë e sigurisë së pasluftës, ndërsa presidenti i SHBA shtyn t'i japë fund luftës me Rusinë.
Sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent paraqiti një projekt-marrëveshje gjatë një udhëtimi në Kiev të mërkurën pasi Zelenskiy përcaktoi konturet e një marrëveshjeje që mund të hapte pasurinë e madhe natyrore të Ukrainës ndaj investimeve amerikane, thanë dy burime të njohura me këtë çështje.
Ukraina, e cila po përpiqet të krijojë lidhje me Trump duke apeluar për prirjen e tij për një marrëveshje, nuk ka bërë të ditur përmbajtjen e diskutimeve, megjithëse dy burime ukrainase thanë të premten se Kievi i kishte dhënë një draft të rishikuar palës amerikane.
I pyetur nga gazetarët se cili ishte problemi me dokumentin e SHBA-së, Zelenskiy tha në komentet e tij më të sinqerta deri më tani: "Nuk është në interesin tonë sot, jo në interesin e një Ukraine sovrane".
"Nuk ka gjëra shumë konkrete për garancitë e sigurisë në këtë dokument. Kjo për mua është shumë e rëndësishme: lidhja midis një lloj garancie sigurie dhe një lloj investimi," vazhdoi ai.
Ekipi i Zelenskiy i ka kushtuar rëndësi të madhe nevojës që Ukraina të marrë garanci nga SHBA që do ta pengonin Rusinë nga nisja e një pushtimi të ri pasi të arrihet një marrëveshje paqeje.
Bessent ka thënë se marrëveshja mund t'i sigurojë Ukrainës një "mburojë sigurie" dhe të ndërthurë ekonominë e Kievit me Shtetet e Bashkuara.
Dy burime të njohura me këtë çështje i thanë Reuters se Zelenskiy kishte refuzuar të nënshkruante marrëveshjen të mërkurën kur Shtetet e Bashkuara paraqitën një dokument që propozonte t'i jepte Shteteve të Bashkuara pronësinë e gjysmës së mineraleve kritike të Ukrainës.
Një burim i tretë e përshkroi kërkesën e SHBA ndaj Ukrainës si shumë të guximshme, duke u fokusuar në të paktën 50% të mineraleve kritike dhe sasive të ngjashme të burimeve të tjera, për një periudhë të gjatë kohore.
Një nga burimet tha se dokumenti nuk përmbante garanci sigurie. Dy burimet e para thanë se Zelenskiy besonte se dokumenti ishte hartuar nga ambasada amerikane në Kiev.
Trump, i cili nuk është zotuar për vazhdimin e ndihmës jetike ushtarake për Ukrainën, ka thënë se kërkon 500 miliardë dollarë minerale të rralla nga Kievi dhe se mbështetja e Uashingtonit duhet të "sigurohet". Mineralet në fjalë mund të përfshijnë varietete të rralla të tokës, si dhe titan, uranium dhe litium ndër të tjera.
Bisedimet midis Zelenskit dhe një delegacioni amerikan të kryesuar nga zëvendëspresidenti JD Vance përfunduan në Konferencën e Sigurisë në Mynih të premten pa një njoftim për një marrëveshje.
Më herët atë ditë, Zelenski kishte shprehur shqetësim për propozimin e SHBA-së kur mori pjesë në një takim 90-minutësh me një grup dypartiak të senatorëve amerikanë pas dyerve të mbyllura, thanë tre burime të njohura me prezantimin e tij.
Ai "ndjeu se po i kërkonin në mënyrë të paarsyeshme të firmoste diçka që nuk kishte pasur mundësi ta lexonte", tha njëri prej tyre në kushte anonimiteti. "Unë nuk mendoj se ai e vlerësoi që iu dha një gjë "marre ose lëre".
Zelenski diskutoi propozimin e tij për një marrëveshje minerale me Shtetet e Bashkuara, tha burimi, duke thënë se ai ishte hartuar në përputhje me kushtetutën e Ukrainës. Dy burime e karakterizuan propozimin e dorëzuar nga Bessent si "të njëanshëm", por nuk pranuan të shtjellojnë.
Senatori demokrat Brian Schatz, i pyetur pas takimit nëse Zelenskiy e konsideronte propozimin e SHBA-së të njëanshëm, u përgjigj: "Unë mendoj se kjo është e drejtë të thuhet".
Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, një aleat i afërt i Kievit, tha të shtunën se garancia më e mirë e sigurisë për Ukrainën kundër agresionit të ardhshëm rus ishte që të detyronte industrinë, biznesin dhe aftësisë mbrojtëse të SHBA-së për të ardhmen e saj.
"Kjo është ajo që do ta bëjë Putinin të ulet dhe t'i kushtojë vëmendje, dhe kjo është ajo që është tërheqëse për një president të SHBA-së që di të arrijë një marrëveshje të mirë," tha ai. Reuters
/rtsh.al/
