Anëtarët e Komisionit për Punë të Jashtme të Parlamentit Evropian (AFET), janë njohur sot me draft-raportet për Serbinë dhe Kosovën.
EuropeanWesternbalkans bënë me dije se, dokumentet u bëjnë thirrje palëve të rinisin dialogun për normalizimin e marrëdhënieve dhe të rritin reformat në fushën e shtetit të së drejtës.
Draft raporti për Serbinë konfirmon angazhimin strategjik të vendit për integrimin evropian, por vë në dukje mangësi serioze në fusha kyçe si sundimi i ligjit, gjyqësori dhe përafrimi me politikën e jashtme të BE-së.
Ndërsa raportuesi për Kosovën në Parlamentin Evropian, Riho Terras, ka vlerësuar se Kosova duhet të vazhdojë rrugën e reformave nëse dëshiron anëtarësimin në Bashkimin Evropian, ndërkohë Unioni duhet të përshpejtojë integrimin e Kosovës në bllok.
Në fjalën e tij hyrëse, Tonino Picula, Raportuesi i PE-së për Serbinë, përsëriti rëndësinë e angazhimit konstruktiv nga ana e autoriteteve të Serbisë dhe Kosovës me qëllim arritjen e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse të normalizimit ligjërisht të detyrueshëm.
“Serbia ka deklaruar përkushtimin ndaj anëtarësimit në BE si qëllimin e saj strategjik dhe ambicien e saj për t'u përafruar plotësisht me acquis të BE-së deri në fund të vitit 2026, por ka nevojë që Serbia të demonstrojë seriozisht se është e orientuar strategjikisht drejt BE-së dhe të komunikojë objektivisht dhe pa mëdyshje për BE-në”, tha Tonino Picula.
Gjithashtu vihet re me shqetësim se Serbia ka bërë përparim të kufizuar ose të përgjithshëm në përmbushjen e standardeve për anëtarësimin në BE përgjatë kapitujve të negociatave, me mangësi të veçanta në fusha kritike si sundimi i ligjit, reforma e administratës publike dhe përafrimi me politikat e BE-së, si dhe se nuk është bërë asnjë përparim në Kapitullin 31, pasi modeli i Serbisë i përafrimit me pozicionet e mëdha të politikës së jashtme të BE-së ka mbetur në ndryshim.
Duke iu referuar krizës aktuale politike dhe sociale në vend, Picula tha se “çështjet sistematike janë vënë në pah nga protestat e studentëve në Serbi, si çështjet që kanë të bëjnë me liritë civile, transparencën institucionale dhe financiare dhe llogaridhënien”.
Ai theksoi gjithashtu rëndësinë e lirisë së fjalës dhe tubimit dhe dënoi në termat më të ashpër sulmet e dhunshme kundër protestuesve paqësorë.
Sipas Picula, autoritetet serbe bënë "akuza të pabazuara se vendet anëtare të BE-së ishin të përfshira në organizimin e protestave studentore me synimin për të shkaktuar një 'revolucion me ngjyra' ".
Në prezantimin e draft raportit për Kosovën, Riho Terras, Raportuesi i PE për Kosovën deklaroi se “e ardhmja e Kosovës është në BE dhe se të gjitha përpjekjet për ta nxjerrë Kosovën nga ‘zona gri’ janë në interes të qytetarëve të Kosovës dhe BE-së”.
Ai bëri thirrje për heqjen e menjëhershme të masave të BE-së kundër Kosovës, duke pohuar se ato “nuk janë më të justifikuara dhe janë në kundërshtim me përkushtimin e demonstruar të Kosovës ndaj vlerave evropiane dhe përafrimit me politikat e BE-së”.
Sipas Terras, shtetet anëtare të BE-së që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës duhet ta bëjnë këtë “pa vonesë”, ndërsa Qeveria e re e Kosovës duhet të rifillojë dialogun me Serbinë dhe të marrë një “qasje proaktive” ndaj procesit të normalizimit të marrëdhënieve.
“Pjesëmarrja e serbëve të Kosovës në zgjedhjet parlamentare dhe inkurajon përfaqësuesit e tyre të zgjedhur që të luajnë një rol aktiv brenda kornizës legjislative të Kosovës, në mbështetje të së ardhmes së begatë të Kosovës”, tha Riho Terras.
Draft raporti për Kosovën gjithashtu vë në dukje “progresin e prekshëm në fushat e drejtësisë, lirisë dhe sigurisë, luftës kundër krimit të organizuar dhe një ekonomie funksionale të tregut, por shpreh keqardhje që progresi në fushën e sundimit të ligjit mbetet i kufizuar”.
Raportet përfaqësojnë qëndrimin e Parlamentit për raportet vjetore 2023 dhe 2024 për Serbinë dhe Kosovën nga Komisioni Evropian (që mbulojnë dy vjet që nga viti i kaluar u zgjodh PE i ri).
Ato pritet të miratohen në AFET në javët në vijim dhe më pas të kalojnë për votim në seancë plenare.
/rtsh.al/
