Sekretari i Jashtëm britanik, David Cameron tha të mërkurën se Izraeli "po merr një vendim për të vepruar" në përgjigje të sulmit me raketa dhe dron të Iranit gjatë fundjavës. Ndërsa Irani paralajmëroi se edhe pushtimi "më i vogël" i territorit të tij do të sillte një përgjigje "masive dhe të ashpër".
Izraeli është zotuar t'i përgjigjet sulmit të paprecedentë të Iranit pa thënë se kur dhe si, duke e lënë rajonin të përgatitur për përshkallëzim të mëtejshëm pas disa muajsh trazirash të lidhura me luftën e vazhdueshme në Gaza.
Aleatët më të afërt të Izraelit, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe Mbretërinë e Bashkuar – të cilat e ndihmuan atë të zmbrapsnin sulmin iranian – po përpiqen të kufizojnë çdo përshkallëzim të mëtejshëm.
Presidenti iranian Ebrahim Raisi ndërkohë paralajmëroi Izraelin kundër çdo hakmarrjeje teksa iu drejtua një parade vjetore të ushtrisë, e cila ishte zhvendosur në një kazermë nga rruga e saj e zakonshme dhe nuk u transmetua drejtpërdrejt në TV shtetëror - ndoshta për shkak të frikës se mund të vihej në shënjestër.
Në komentet e transmetuara nga agjencia zyrtare e lajmeve iraniane IRNA, Raisi tha se sulmi i së shtunës ishte i kufizuar dhe se nëse Irani do të kishte dashur të kryente një sulm më të madh, "asgjë nuk do të mbetej nga regjimi sionist".
Duke shtuar tensionet tashmë të larta, një sulm me raketa nga Hezbollahu i Libanit në një qytet kufitar verior të Izraelit të mërkurën plagosi 13 persona, katër prej tyre rëndë, sipas shërbimit izraelit të shpëtimit Magen David Adom.
Grupi militant i mbështetur nga Irani tha se ishte një përgjigje ndaj vrasjes së një numri luftëtarësh të saj, duke përfshirë një komandant, në sulmet izraelite në Liban një ditë më parë.
Si Cameron ashtu edhe Ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock, ishin në Izrael për vizita të veçanta të mërkurën për t'u takuar me zyrtarë të lartë. Dy vendet evropiane, të cilat janë ndër aleatët më të ngushtë të Izraelit, kanë kërkuar përmbajtje.
Cameron tha se "është e qartë se izraelitët po marrin një vendim për të vepruar" kundër Iranit, por ai shpresonte se ata do ta bënin këtë "në një mënyrë që është e zgjuar dhe e ashpër dhe gjithashtu bën sa më pak të jetë e mundur për të përshkallëzuar këtë konflikt".
Ai foli pas takimit me Presidentin e Izraelit Isaac Herzog, zyra e të cilit është kryesisht ceremoniale.
Cameron tha se qëllimi kryesor i vizitës së tij ishte të ripërqendronte vëmendjen në luftën e vazhdueshme në Gaza dhe nevojën për një armëpushim dhe lirimin e pengjeve të mbajtura nga Hamasi.
Baerbock tha se Gjermania qëndron "në solidaritet të plotë me Izraelin", por i bëri thirrje atij të ushtrojë përmbajtje.
“Tani të gjithë duhet të veprojnë me maturi dhe përgjegjësi. Unë nuk po flas për dorëzimin. Unë po flas për përmbajtje të matur, që nuk është asgjë më pak se forcë,” u tha ajo gazetarëve. "Sepse Izraeli ka treguar tashmë forcë me fitoren e tij mbrojtëse në fundjavë."
Ministrat thanë se do të nxisnin sanksione të mëtejshme ndërkombëtare ndaj Iranit.
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha se u takua me të dy ministrat dhe i falënderoi për mbështetjen e vendeve të tyre.
“Ata kanë të gjitha llojet e sugjerimeve dhe këshillave. Unë e vlerësoj atë. Por unë dua të jem i qartë: vendimet tona do t'i marrim vetë dhe shteti i Izraelit do të bëjë gjithçka që i nevojitet për të mbrojtur veten," tha Netanyahu në një deklaratë.
Irani lëshoi qindra raketa dhe dronë në Izrael gjatë fundjavës në përgjigje të një sulmi të dukshëm izraelit në kompleksin e ambasadës së Iranit në Siri më 1 prill që vrau 12 njerëz, duke përfshirë dy gjeneralë iranianë.
Izraeli, me ndihmën e Shteteve të Bashkuara, Mbretërisë së Bashkuar, Jordanisë fqinje dhe vendeve të tjera, thotë se ka kapur me sukses pothuajse të gjitha raketat dhe dronët. Një vajzë shtatë vjeçare u plagos nga sulmi, i cili nuk shkaktoi asnjë të vdekur apo dëme të mëdha.
Izraeli dhe Irani kanë zhvilluar një luftë në hije për dekada, por sulmi gjatë fundjavës ishte sulmi i parë i drejtpërdrejtë ushtarak iranian ndaj Izraelit.
Tensionet rajonale janë rritur që nga sulmi i 7 tetorit në Izraelin jugor të nisur nga Hamasi dhe Xhihadi Islamik, grupe të armatosura palestineze të mbështetura nga Irani. Sulmi vrau rreth 1200 izraelitë dhe militantët morën rreth 250 pengje.
Izraeli u përgjigj me një nga sulmet ushtarake më vdekjeprurëse dhe më shkatërruese në historinë e fundit, duke vrarë afro 34,000 palestinezë, sipas zyrtarëve shëndetësorë të Gazës.
Izraeli ka tërhequr shumicën e forcave të tij nga Gaza pas ofensivave të mëdha që lanë dy qytetet e tij më të mëdha - qytetin e Gazës dhe Khan Younis, në gërmadha. Por zyrtarët izraelitë thonë se lufta nuk ka përfunduar dhe se ata planifikojnë të dërgojnë forca tokësore në qytetin më jugor të Gazës, Rafah, ku më shumë se gjysma e popullsisë së territorit prej 2.3 milionë banorësh kanë kërkuar strehim nga luftimet diku tjetër.
Hamasi ende mban rreth 130 pengje, një e katërta e të cilëve besohet të jenë të vdekur dhe përpjekjet ndërkombëtare për të ndërmjetësuar një armëpushim dhe lirimin e pengjeve kanë bërë pak përparim.
Hezbollahu, një tjetër aleat i ngushtë i Iranit, ka shkëmbyer zjarr me Izraelin përgjatë kufirit pothuajse çdo ditë që nga fillimi i luftës, në një konflikt me intensitet të ulët që rrezikon të ndezë një luftë gjithëpërfshirëse.
Grupet e mbështetura nga Irani në Irak dhe Siri kanë nisur gjithashtu sulme, dhe rebelët Houthi të mbështetur nga Irani në Jemen kanë shënjestruar anijet ndërkombëtare në Detin e Kuq, duke e portretizuar atë si një bllokadë të Izraelit.
Administrata e presidentit Joe Biden njoftoi të martën sanksione të reja ndaj Iranit dhe ka punuar për të koordinuar një qortim global të sulmit, ndërsa u bëri thirrje të gjitha palëve që të de-përshkallëzojnë. Zyrtarët amerikanë thanë në fillim të kësaj jave se Biden i tha Netanyahut se Uashingtoni nuk do të merrte pjesë në asnjë veprim sulmues kundër Iranit.
Izraeli duket se nuk ka gjasa të sulmojë Iranin drejtpërdrejt pa mbështetjen e SHBA-së, por ai mund të përdorë metoda më të fshehta, të tilla si shënjestrimi i komandantëve të tjerë të lartë iranianë ose grupeve të mbështetura nga Irani në vende të tjera, ose nisja e një sulmi kibernetik.
Është e paqartë se si Irani mund të përgjigjet duke pasur parasysh tensionet e rritura. Çdo llogaritje e gabuar nga secila palë rrezikon të nisë një luftë rajonale. AP
/rtsh.al/
