RTSH 24 Live

Botë

Analiza e CNN: Hakmarrje apo vetëpërmbajtje? Dilema e Netanyahut pas sulmit iranian

16/04/2024

Analiza e CNN: Hakmarrje apo vetëpërmbajtje? Dilema e Netanyahut pas sulmit iranian

A është dilema e Izraelit nëse duhet të qëndrojë në këmbë dhe të përgjigjet me forcë me hakmarrje kundër Teheranit, apo thjesht të tregojë vetëpërmbajtje pas sulmit iranian, i cili ndodhi herët të dielën?

Nga njëra anë, komuniteti ndërkombëtar i kërkon atij të gjejë një zgjidhje të mesme, ndërsa në atdheun e tij ka shumë "zëra" që kërkojnë hakmarrje ndaj regjimit të Teheranit.

Këshilli i luftës i Izraelit ende nuk ka rënë dakord se si t'i përgjigjet sulmit Iranian. Për këtë arsye, këshilli i luftës i Netanyahut mblidhet sërish për t'i dhënë përgjigjen e duhur Teheranit, i cili nisi një seri bastisjesh ndaj Izraelit në përgjigje të një sulmi izraelit në konsullatën iraniane në Damask të Sirisë, në fillim të muajit.

Netanyahu e di se koalicioni i krahut të djathtë që ai drejton është i rëndësishëm dhe anëtarët e të cilit kërkojnë një përgjigje dinamike kundër Iranit. Ai gjithashtu e di se ekziston rreziku i izolimit të mëtejshëm ndërkombëtar të Izraelit duke përshkallëzuar tensionin në rajon më të gjerë duke hapur fronte të reja pa mbështetjen e vendeve të tjera.

Për analistët, Izraeli ka pak opsione dhe secili opsion ka një çmim, pasi vendi tashmë është përfshirë në një luftë gjashtëmujore me Hamasin në Rripin e Gazës, ku mbeten ende 133 pengje izraelitë. Megjithatë, një sulm i drejtpërdrejtë nga Izraeli në tokën iraniane do të krijonte një precedent tjetër.

Besohet se Tel Avivi herë pas here kryen operacione të fshehta në Iran duke synuar individë ose objekte që konsiderohen si kërcënim për sigurinë e tij, por kurrë nuk ka nisur një sulm të drejtpërdrejtë ushtarak në tokën iraniane.

"Ne jemi padyshim në një fazë të re, një fazë shumë të rrezikshme të konfliktit izraelito-iranian," tha Raz Zimt, një ekspert i Iranit në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare (INSS) në Tel Aviv.

"Irani sigurisht që është përpjekur të ndryshojë rregullat e lojës me Izraelin... Ndoshta duhet të presim më shumë raunde sulmesh të drejtpërdrejta në të ardhmen," shton ai.

Ish-diplomati izraelit Alon Pinkas beson se nuk ka gjasa që Izraeli të hakmerret duke goditur drejtpërdrejt Iranin. Megjithatë, nëse ndodh, siç argumentoi ai, efektet do të varen nga objektivat . Objektivat mund të jenë programi bërthamor i Iranit ose ushtarak. Faktori “bërthamor”, siç nënvizon CNN, është një tjetër fakt i rëndësishëm në këtë fazë.

Në teori, Izraeli ka armët e veta bërthamore, pa asnjë konfirmim apo mohim zyrtar të faktit. Irani, nga ana e tij, pohon se nuk posedon armë bërthamore dhe mohon se po përpiqet të përdorë programin e tij bërthamor civil për t'u bërë një fuqi bërthamore. Vëzhguesit ndërkombëtarë vitin e kaluar gjetën gjurmë të uraniumit të pasuruar deri në 83.7% pastërti - shumë afër shkallës që mund të konsiderohej armë - në vendndodhjen nëntokësore të Fordit.

Përveç kësaj, Irani ka pasuruar hapur uraniumin në pastërtinë 60% për më shumë se dy vjet në kundërshtim me marrëveshjen bërthamore të 2015 me fuqitë botërore. Megjithatë, kjo marrëveshje ka qenë afër kolapsit që kur Presidenti i SHBA Donald Trump u tërhoq në mënyrë të njëanshme dhe në vitin 2018 rivendosi sanksione të rënda kundër Teheranit.

Izraeli e kishte kundërshtuar marrëveshjen bërthamore që në fillim. Nga ana e tij, presidenti i Iranit, Ebrahim Raishi, deklaron se vendi i tij do të reagojë ndaj veprimit më të vogël kundër interesave të tij me një "përgjigje të ashpër, të gjerë dhe të dhimbshme".

Në një telefonatë me Emirin e Katarit, Sheik Tamim bin Hamad al-Thani, Raishi përsëriti se Irani ishte në "vetëmbrojtje", duke shtuar se kishte shënjestruar bazat izraelite që ai tha se ishin përdorur për të kryer sulmin e përgjakshëm në konsullatën e tij në Damask, Siri.

 

/rtsh.al/