25 Nëntori shënon Ditën Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës ndaj Grave.
Kjo ditë u caktua nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara në vitin 1999, si Dita Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës ndaj Grave dhe ftoi qeveritë, organizatat ndërkombëtare dhe OJQ-të që të organizonin aktivitete për ndërgjegjësimin e publikut rreth këtij problemi.
Kësisoj, çdo 25 nëntor, zhvillohet fushata 16-ditore e njohur si “16 Ditët e Aktivizimit Kundër Dhunës me Bazë Gjinore”,e cila përmbyllet më 10 dhjetor në Ditën Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut.
Gjatë kësaj fushate, thirrjet për veprime globale që rrisin ndërgjegjësimin për parandalimin dhe eliminimin e dhunës ndaj grave, janë në fokus.
Dhuna ndaj grave dhe vajzave është një nga shkeljet më të përhapura, të vazhdueshme dhe shkatërruese të të drejtave të njeriut në mbarëbotën. Pabarazia gjinore vazhdon në mbarë botën. Arritja e barazisë gjinore dhe fuqizimi i grave dhe vajzave do të kërkojë përpjekje më të fuqishme, duke përfshirë kuadrin ligjor, për të luftuar diskriminimin me bazë gjinore, që shpesh vjen si rezultati qëndrimeve patriarkale dhe normave shoqërore.
Vlerësimet globale të publikuara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë tregojnë se rreth 1 në 3 (35%) gra në mbarë botën kanë përjetuar dhunë fizike dhe/ose seksuale nga partneri intim ose nga partneri jointim, gjatë jetës së tyre.
Globalisht, deri në 38% e vrasjeve të grave kryhen nga një partner intim mashkull.
Raporti i OKB-së
Nga 85,000 gra të vrarë nga burrat në 2023, 60% e tyre u vranë nga partnerët ose anëtarët e familjes. Janë këto shifrat e publikuara nga OKB.
Sipas raportit, rreth 140 gra dhe vajza në të gjithë botën vriten nga partneri ose anëtarët e familjes së tyre çdo ditë.
Raporti i UN Women zbuloi se 85,000 gra dhe vajza u vranë qëllimisht nga burrat në vitin 2023, me 60% (51,100) të këtyre vdekjeve të kryera nga dikush i afërt me viktimën. Organizata tha se shifrat e saj tregojnë se, globalisht, vendi më i rrezikshëm për një grua ishte shtëpia e saj, ku shumica e grave vdesin nga duart e burrave.
Nyaradzayi Gumbonzvanda, zëvendësdrejtoresha ekzekutive e UN Women, tha se shifrat në këtë raport, janë vetëm maja e ajsbergut.
“Ajo që na tregojnë të dhënat është se është sfera private dhe shtëpiake e jetës së grave, ku ato duhet të jenë më të sigurta, që kaq shumë prej tyre janë të ekspozuar ndaj dhunës vdekjeprurëse. Ne i shohim numrat në këtë raport si maja e ajsbergut sepse ne e dimë se jo të gjitha vdekjet e grave janë regjistruar dhe jo të gjitha shkaqet e vdekjes janë regjistruar me saktësi si femicide, dhe ka pasur shumë komunitete ku ne mundëm' mos aksesoni asnjë informacion”, tha ajo.
Vlerësimet globale të OKB-së për femicidin, të përcaktuara si vrasje të grave dhe vajzave në lidhje me gjininë, treguan një rënie të përgjithshme në 89,000 vdekje të qëllimshme të grave dhe vajzave në vitin 2022 , por një rritje të numrit të vrarë nga partnerët intimë dhe anëtarët e familjes.
Të dhënat nga agjencia e OKB-së kushtuar barazisë gjinore dhe fuqizimit të grave treguan se Afrika regjistroi shkallën më të lartë të femicideve intime dhe të lidhura me partnerin, me rreth 21,700 viktima në vitin 2023, e ndjekur nga Amerika dhe më pas Oqeania.
Në Evropë dhe në Amerikë, shumica e grave vriteshin nga partnerët intimë, ndërsa gjetkë, anëtarët e ngushtë të familjes ishin autorët kryesorë.
UN Women tha se të dhënat e disponueshme për tre vende – Franca, Afrika e Jugut dhe Kolumbia – konfirmuan se një “pjesë e konsiderueshme” e grave të vrarë nga partnerët e tyre intimë kishin raportuar më parë tek autoritetet një formë dhune para vdekjes së tyre.
Raporti nënvizon se ndërsa burrat dhe gratë janë viktima të dhunës nga partneri intim ose në familje, burrat përbënin 80% të të gjitha viktimave globale të vrasjeve në vitin 2023, por vetëm 12% e këtyre vdekjeve i atribuohen dhunës vdekjeprurëse brenda familjes, krahasuar me 60% të grave.
/rtsh.al/
