Me kalimin e viteve, kostumet hapësinore të NASA-s kanë evoluar për t’i ardhur në ndihmë astronautëve të mbijetojnë në vakuumin e hapësirës duke lejuar të shkuarin dhe eksplorimin në Hënë.
Më poshtë disa nga kostumet e përdorura midis viteve 1950 dhe atij që përdoret sot
1959: Kostumi Mercury Suit, versioni 1
Gordo Cooper, një nga shtatë austronautët të NASA-s, në 1959
Kostumi i parë i Projektit Mercury, fillimisht ishte projektuar për pilotët e avionëve luftarakë në lartësi të madhe. NASA-s i nevojitej një kostum presioni për të mbrojtur astronautët në rast të një uljeje të papritur të presionit të kabinës në vakumin e hapësirës, kështu që ajo u bë veshja kryesore. Çdo astronaut kishte tre kostume të tilla: një për stërvitje, një për fluturim dhe një për rezervë. Kostumet kushtonin 20,000 dollarë (16,500 £) në total dhe përshtateshin me të gjitha masat trupore të astronautëve. Kostumi rezultoi i suksesshëm pasi asnjë kostum presioni i Merkurit nuk dështoi gjatë nisjes. Kostumi u përdor gjithashtu nga Marina e SHBA nga viti 1959 deri në fillim të viteve 1970.
Të metat e këtij kostumi ishin kontroll i dobët i temperaturës dhe astronautët nuk mund të kthenin kokën.
1961: Mërkuri 4 deri në 9, versioni 2
John Glenn me kostumin hapësinor të përditësuar të Mercury para fluturimit në Cape Canaveral
Ky model kostumi erdhi me disa ndryshime pasi zëvendësoi sistemin e frymëmarrjes duke eliminuar diafragmën e gomës rreth fytyrës së përdoruesit. Ndryshe nga kostumi më lart, ky i riu mund të kontrollonte temperaturën, ndërsa u pajisën me çizmet e reja të sigurisë. Futja e dorezave speciale me katër gishta të lakuar për të ndihmuar astronautët të kapin më mirë kontrollet e anijes. Gishti i mesit ishte bërë drejt për të shtypur butonat dhe për të rrotulluar çelsat ishin të tjera ndryshime në ndihmë të astronautëve.
Mars 1965: Gemini, versioni 1
Ekuipazhi i Gemini 3
E projektuar nga NASA, bazuar në kostumin e presionit në lartësi të lartë X-15, kostumi hapësinor Gemini u vesh nga astronautët për nisje, aktivitete gjatë fluturimit dhe ulje. Ndryshe nga kostumi 'i butë' Mercury, i gjithë kostumi i Gemini është bërë për të qenë fleksibël kur është nën presion. Për misionin e parë Gemini, astronautët kishin kondicionerë portativë që ishin të lidhur me kostumet e tyre të fluturimit.
Gjithsesi edhe ky lloj modeli paraqiste një kontroll të dobët të temperaturës si edhe ballina e hemetës, nuk ishte në cilësinë e duhur.
Qershor 1965: Versioni 2
Misionet: Binjakët 4 deri në 12 (por jo 7)
Neil Armstrong me kostumin hapësinor, veshur nga astronautët nga misioni Gemini 4 deri në 12
Shtimi i më shumë izolimit për të përmirësuar kontrollin e temperaturës në rrezet e diellit direkte dhe në hije, çizme të sigurta për pilotin, së bashku me një maskë dielli, përpos helmetës ishin disa nga ndryshimet e bëra në këtë kostumk të ri.
Dhjetor 1965: Versioni 3, Misionet: Binjakët 7
Astronauti Jim Lovell është fotografuar përpara fluturimit të vitit 1965
Ndryshimet e bëra me kalimin e kohës si helmeta tashmë me presion dhe unaza e qafës u zëvendësuan me një kapuç me zinxhir, i cili kishte një mbulesë polikarbonati të pastër dhe të fiksuar. Prezantimi i helmetave të modifikuara të përplasjes së aviatorëve të stilit të marinës që përfshinin mikrofona dhe kufje për komunikim. Shtimi i më shumë zinxhirëve për ta bërë më të lehtë për astronautët të rregullojnë kostumin e tyre gjatë fluturimit, duke përfshirë ër ta hequr plotësisht atë.
1967: Projekti Apollo Suit 1
Ky është versioni origjinal i kostumit Apollo
Të famshëm për dizajnin e tyre 'jetpack', (një pajisje, një çantë shpine që i mundëson përdoruesit të udhëtojë nëpër ajër ose në hapësirë ) Kostumet hapësinore Apollo janë më të famshmet e NASA-s, sepse kjo ishte ajo e veshur nga Neil Armstrong kur u bë njeriu i parë që eci në Hënë në vitin 1969. Njësitë e Lëvizshmërisë Ekstravehikulare (EMU) përbëheshin nga një montim i kostumit nën presion, i njohur gjithashtu si kostum, dhe një Sistem Portativ Mbështetës të Jetës që ishte çanta e shpinës. Ky i fundit u përdor në misionet nga Apollo 7 deri në 14.
1968: Apollo, versioni 2
Veshur nga Neil Armstrong dhe Buzz Aldrin, burrat e parë që ecën në Hënë në vitin 1969
Ky kostum u përditësua më vonë pas zjarrit tragjik të Apollo 1 që vrau të tre anëtarët e ekuipazhit në janar 1967.
1971: Versioni 3
Astronauti Al Worden, pilot i modulit komandues për Apollo 15
Ndryshuar për misione më të gjata në hënë dhe për përdorimin e parë të mjetit lundrues hënor (LRV).Çantat e shpinës EVA u modifikuan për të mbajtur më shumë oksigjen, energji dhe ujë ftohës. Shufra të vogla energjie u mbajtën në qese të veçanta poshtë pjesës së brendshme të unazës së helmetës së kostumit dhe astronautët mbanin qese uji të pijshëm në formë jake poshtë kostumit të jashtëm.
Kostum i anijes kozmike
Kur aeroplani i parë hapësinor u ngrit më 12 prill 1981, astronautët John Young dhe Robert Crippen
Ekuipazhet e anijes hapësinore janë të njohura për veshjen e tyre ikonike 'Pumpkin Suits', (kostumi i kungullit) me ngjyrë portokalli, në mënyrë që ekipet e shpëtimit të mund të dallonin lehtësisht astronautët nëse u duhej të merrnin shpëtim mbi oqean. Por kur fluturimi i parë i anijes u ngrit më 12 Prill 1981, astronautët John Young dhe Robert Crippen në fakt kishin veshur një veshje paksa të ndryshme, e njohur si kostumi i shpëtimit, Kjo për shkak se ekuipazhi prej dy personash nuk po dilte jashtë, kështu që ata mbanin vetëm një kostum shpëtimi për nxjerrje emergjente në vend të kostumit të hyrjes në nisje që pasoi në 1988.
Kjo nga ana tjetër u zëvendësua nga Advanced Crew Escape Suit nga viti 1994 e tutje.
1981: Njësia e Manovrimit të Drejtuar (MMU)
Një njësi shtytëse ikonë astronautësh (në foto) që u përdor nga NASA në tre misione Space Shuttle në 1984
Është konsideruar më shumë si një njësi njësi shtytëse ikonë astronautësh që u përdor nga NASA në tre misione Space Shuttle në 1984. Kostumi lejonte astronautët të kryenin shëtitje hapësinore të palidhura jashtë automjeteve në një distancë nga anija. Pas një rishikimi të sigurisë pas katastrofës Space Shuttle Challenger, NASA vendosi që MMU ishte shumë e rrezikshme për t'u përdorur.
'Kostumi i kungullit'
Kostumi i parë i kungullit' për ekuipazhet e anijes kozmike
Kostumi i parë i kungullit për ekuipazhet e anijes hapësinore ishte kostumi i hyrjes në nisje. Ky ishte një kostum me presion të pjesshëm i veshur për pjesët e ngritjes dhe hyrjes së fluturimit nga misioni STS-26 në 1988 në STS-65 në 1994. Më vonë ai u zëvendësua nga kostumi i avancuar i ekuipazhit të arratisjes.
Projekti Artemis Suit
Kostumin ri hapësinor për t'u veshur nga astronautët e Artemis III në Hënë
NASA ka zbuluar kostumin e saj të ri hapësinorpër t'u veshur nga astronautët Artemis III në Hënë. Me këtë kostum të ri, ndryshe nga të mëparshmet, austronautët mund të përkulen dhe të marrin gjërat mbi kokë.
Pajisja inovative, përmban çizme të krijuara në mënyrë posacërisht për ecje në hënë dhe një sistem portativ të mbështetjes për jetën që është i pajisur dhe me kondicioner ajri. Është një veshje me presion e cila ka gjithashtu një kamerë të integruar HD. Kostumi pritet të jetë gati në verë. Kostumin e saj të ri hapësinor që do te vishet nga astronautët e Artemis III në Hënë dhe është projektuar posaçërisht për t'iu përshtatur gruas së parë që do të ecë në sipërfaqen hënore, në vitin 2025./ DailyMail
/rtsh.al/
