RTSH 24 Live

Kuriozitete

Moment historik në historinë e mjekësisë, kafka e lashtë egjiptiane tregon shenja të operacionit të kancerit

29/05/2024

Moment historik në historinë e mjekësisë, kafka e lashtë egjiptiane tregon shenja të operacionit të kancerit

Kanceri shpesh konsiderohet si një sëmundje e epokës moderne. Megjithatë, tekstet mjekësore nga Egjipti i lashtë tregojnë se shëruesit e kohës e njihnin sëmundjen. Disa prova të reja janë zbuluar nga një kafkë më shumë se 4000 vjet e vjetër duke treguar se mjekët e lashtë egjiptianë mund të jenë përpjekur të trajtojnë disa kancere me kirurgji.

Kafka i përkiste një burri që ishte rreth 30 deri në 35 vjeç kur vdiq, dhe qëndron në koleksionin e laboratorit Duckworth në Universitetin e Kembrixhit në Mbretërinë e Bashkuar. Arkeologët e konsiderojnë kafkën, si një nga shembujt më të vjetër të sëmundjes malinje në botën e lashtë, që daton midis 2686-2345 para Krishtit.

Por kur studiuesit kohët e fundit vëzhguan më nga afër shenjat e tumorit me një mikroskop dixhital dhe skanime me tomografi mikro-kompjuterike (CT), ata zbuluan shenja të shenjave të prerjes rreth tumoreve, duke sugjeruar se instrumente të mprehta metalike ishin përdorur për të hequr masën. Shkencëtarët raportuan gjetjet të mërkurën në revistën Frontiers in Medicine .

Megjithatë, nuk dihet nëse shëruesit u përpoqën të hiqnin tumoret ndërsa pacienti ishte ende gjallë, ose nëse tumoret u hoqën pas vdekjes.

Perceptimi i egjiptianëve të lashtë për kancerin përqendrohej rreth tumoreve të dukshme që prodhonte sëmundja. Vëzhgimi më i hershëm i regjistruar i kancerit është në një tekst të lashtë mjekësor egjiptian të njohur si Papirusi Kirurgjik Edwin Smith , i cili daton rreth 3000 vjet para Krishtit deri në 2500 para Krishtit. Ky tekst përmban 48 raste studimore që mbulojnë sëmundje të ndryshme, duke përfshirë një përshkrim të kancerit të gjirit.

Ndërsa shëruesit në Egjiptin e lashtë mund të kenë qenë të vetëdijshëm për kancerin, trajtimi i tij ishte një histori tjetër. Shumica e rasteve mjekësore në papirusin Edwin Smith përfshinin përmendje të ilaçeve ose strategjive për shërim. Por nuk kishte asnjë për tumoret e pacientit me kancer gjiri, tha një studiues.

/rtsh.al/