Ariel Henry dha dorëheqjen të enjten si kryeministër i Haitit, duke hapur rrugën për formimin e një qeverie të re në vendin e Karaibeve, i cili është goditur nga dhuna e bandave që vrau ose plagosi më shumë se 2500 njerëz nga janari deri në mars.
Henri paraqiti dorëheqjen e tij në një letër të nënshkruar në Los Anxhelos, të datës 24 prill, dhe të lëshuar të enjten nga zyra e tij në të njëjtën ditë kur një këshill i ngarkuar me zgjedhjen e një kryeministri dhe kabinet të ri për Haitin u betua.
Kabineti i mbetur i Henrit ndërkohë zgjodhi Ministrin e Ekonomisë dhe Financave, Michel Patrick Boisvert, si kryeministër të përkohshëm. Nuk ishte menjëherë e qartë se kur këshilli kalimtar do të zgjidhte kryeministrin e tij të përkohshëm.
Duke iu drejtuar një dhome të mbushur me njerëz dhe të djersitur në zyrën e kryeministrit, Boisvert tha se kriza e Haitit kishte zgjatur shumë dhe se vendi tani e gjen veten në një udhëkryq. Pas tij qëndruan anëtarët e këshillit kalimtar, si dhe zyrtarë të lartë policorë dhe ushtarakë të vendit.
"Pas dy muajsh të gjatë debati ... është gjetur një zgjidhje," tha Boisvert. “Sot është një ditë e rëndësishme në jetën e republikës sonë të dashur.”
Ai e quajti këshillin kalimtar një "zgjidhje haitiane" dhe duke drejtuar vërejtjet e tij ndaj tyre, Boisvert u uroi atyre sukses, duke shtuar: "Unë besoj se vendosmëria është atje".
Këshilli u krijua më shumë se një muaj pasi udhëheqësit e Karaibeve njoftuan krijimin e tij pas një takimi urgjent për të trajtuar krizën spirale të Haitit. Henri ishte zotuar të jepte dorëheqjen sapo të instalohej këshilli.
Këshilli prej nëntë anëtarësh, nga të cilët shtatë kanë fuqi votuese, pritet gjithashtu të ndihmojë në përcaktimin e agjendës së një kabineti të ri. Ai do të caktojë gjithashtu një komision të përkohshëm zgjedhor, një kërkesë para se të mbahen zgjedhjet, dhe do të krijojë një këshill të sigurisë kombëtare.
Mandati i pa ripërtërirë i këshillit skadon më 7 shkurt 2026, datë në të cilën është planifikuar të betohet një president i ri.
Smith Augustin, një anëtar i këshillit me të drejtë vote, tha se ishte e paqartë nëse këshilli do të vendoste të mbante Boisvert si kryeministër të përkohshëm ose të zgjidhte një tjetër. Ai tha se kjo do të diskutohet në ditët në vijim. "Kriza është e paqëndrueshme," tha ai.
Regine Abraham, një anëtare e këshillit pa të drejtë vote, kujtoi vrasjen e presidentit, Jovenel Moïse në korrik 2021, duke shpjeguar se "ajo dhunë pati një ndikim shkatërrues".
Abraham tha se bandat tani kontrollojnë pjesën më të madhe të Port-au-Prince, dhjetëra mijëra haitianë janë zhvendosur nga dhuna dhe më shumë se 900 shkolla në kryeqytet janë detyruar të mbyllen.
"Popullsia e Port-au-Prince është marrë peng," tha ajo.
Bandat filluan sulme të koordinuara që filluan më 29 shkurt në kryeqytetin Port-au-Prince dhe zonat përreth. Ata dogjën stacionet e policisë dhe spitalet, hapën zjarr në aeroportin kryesor ndërkombëtar që ka mbetur i mbyllur që nga fillimi i marsit dhe sulmuan dy burgjet më të mëdha të Haitit, duke liruar më shumë se 4,000 të burgosur. Bandat gjithashtu kanë ndërprerë hyrjen në portin më të madh të Haitit.
Sulmi filloi ndërsa kryeministri Henry ishte në një vizitë zyrtare në Kenia për të nxitur një dislokim të një force policore të mbështetur nga OKB nga vendi i Afrikës Lindore. Ai mbeti jashtë Haitit.
“Port-au-Prince tani është pothuajse plotësisht i mbyllur për shkak të bllokadave ajrore, detare dhe tokësore”, tha Catherine Russell, drejtoresha e UNICEF-it në fillim të kësaj jave.
Komuniteti ndërkombëtar i ka kërkuar këshillit t'i japë përparësi pasigurisë së përhapur të Haitit. Edhe para fillimit të sulmeve, bandat kontrollonin 80% të Port-au-Prince.
Sipas një raporti të fundit të OKB-së, numri i njerëzve të vrarë në fillim të vitit 2024 u rrit me më shumë se 50% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
“Është e pamundur të mos mbivlerësohet rritja e aktivitetit të bandave në Port-au-Prince dhe më gjerë, përkeqësimi i situatës së të drejtave të njeriut dhe thellimi i krizës humanitare”, tha María Isabel Salvador, e dërguara e posaçme e OKB-së për Haitin. Mbledhja e Këshillit të Sigurimit të OKB-së të hënën.
Gati 100,000 njerëz janë larguar nga kryeqyteti në kërkim të qyteteve dhe qytezave më të sigurta që nga fillimi i sulmeve. Dhjetëra mijëra të tjerë kanë mbetur të pastrehë pasi bandat dogjën shtëpitë e tyre tani jetojnë në strehimore të mbushura me njerëz dhe të improvizuara në të gjithë Port-au-Prince që kanë vetëm një ose dy tualete për qindra banorë.
“Edhe pse jam fizikisht këtu, më duket sikur kam vdekur”, tha Rachel Pierre, një nënë 39-vjeçare e katër fëmijëve.
“Nuk ka ushqim dhe ujë. Ndonjëherë nuk kam asgjë për t'u dhënë fëmijëve," tha ajo ndërsa fëmija i saj 14 muajsh thithte gjoksin e saj të shfryrë.
Shumë haitianë janë të zemëruar dhe të rraskapitur me atë që është bërë jeta e tyre dhe fajësojnë bandat për situatën.
"Janë ata që na dërguan këtu," tha Chesnel Joseph, një mësues matematike 46-vjeçare, shkolla e të cilit u mbyll për shkak të dhunës dhe që është bërë drejtor informal i strehës.
“Ata na keqtrajtojnë. Na vrasin. Ata na djegin shtëpitë.” AP
/rtsh.al/
