Zgjedhjet presidenciale të SHBA-ve konfirmuan mandatin e dytë presidencial për Republikanin Donald Tramp (Trump), i cili kryesoi ndjeshëm kundrejt kundërshtares së tij demokrate Kamala Harris.
Pas një fushate elektorale tejet të fortë mes dy kandidatëve, Amerika zgjodhi Tramp si Presidentin e 47-të të vendit, duke i garantuar edhe njëherë karrigen e sigurt të Shtëpisë së Bardhë pas vitit 2016 ku u zgjodh si Presidenti i 45-të i SHBA-ve.
Por kush është Donald Tramp?
Trampi ka luajtur një rol të rëndësishëm në historinë e Amerikës, jo vetëm si një politikan, por edhe si biznesmen.
Donald Xhon Tramp lindi në Queens, Nju Jork, më 14 qershor 1946. Babai i tij, Fred Tramp ishte një një biznesmen i suksesshëm në tregun e pasurive të paluajtshme.
Tramp u arsimua në Akademinë Ushtarake të Nju Jorkut dhe në Shkollën Wharton të Financave dhe Tregtisë në Universitetin e Pensilvanisë.
Në vitin 1971, Donald Tramp drejtoi kompaninë e pasurive të paluajtshme të babait të tij, duke e riemërtuar atë "Organizata Trump". Biznesi shpejt u shtri duke përfshirë hotele, resorte, ndërtesa rezidenciale dhe tregtare, kazino dhe fusha golfi. I pari nga librat e tij të shumtë ishte “The Art of the Deal”, botuar në vitin 1987. Në vitin 2004, ai nisi shfaqjen televizive realitet “The Apprentice”.
Në vitin 2005, Donald Tramp u martua me Melania Knauss, martesë nga e cila erdhi në jetë djali i tyre, Barron. Trampi gjithashtu ka katër fëmijë të rritur nga martesat e mëparshme: Donald Jr., Ivanka, Eric dhe Tiffany.
Gjatë zgjedhjeve paraprake të vitit 2016, Trampi arriti të fitonte nominimin republikan dhe në zgjedhjet e përgjithshme mundi ish-Sekretaren e Shtetit Hilari Klinton (Hillary Clinton) duke fituar shumicën e votave të Kolegjit Elektoral. Slogani i tij i fushatës ishte “Ta bëjmë Amerikën të madhe sërish” (“Make America Great Again”).
Ndonëse nuk ka pasur më herët përvojë politike, Trampi përdori metoda jokonvencionale për të komunikuar prioritetet e tij. Më së shumti, ai përdori platformën e mediave sociale Tëitter si një mekanizëm kryesor për komunikim të drejtpërdrejtë me publikun amerikan, politikanë të tjerë dhe korpusin e shtypit.
Si president, ai nënshkroi një projekt-ligj të madh të reformës tatimore në ligj dhe mbikëqyri një reduktim të rregulloreve federale. Politikat e tij proteksioniste tregtare përfshinin tarifa për aluminin, çelikun dhe produkte të tjera të huaja. Administrata Tramp gjithashtu rinegocioi marrëveshjet tregtare me Meksikën, Kanadanë, Kinën, Japoninë dhe Korenë e Jugut. Prioritete të tjera të brendshme përfshinin emërimet në Gjykatën e Lartë dhe gjyqësorin federal, rritjen e buxheteve ushtarake, kontrollin agresiv të kufirit dhe imigracionit, reformën e drejtësisë penale dhe uljen e çmimeve të barnave me recetë.
Në politikën e jashtme, administrata Tramp zhvendosi Ambasadën e SHBA në Izrael nga Tel Avivi në Jerusalem dhe ndërmjetësoi marrëveshjet e normalizimit midis Izraelit dhe një numri vendesh. Në vitin 2018, Presidenti Tramp mori pjesë në një samit me Kim Jong Un, duke shënuar herën e parë që një president në detyrë u takua me një udhëheqës të Koresë së Veriut.
Në vitin 2018, pati një mbyllje të pjesshme të qeverisë pasi Trampi nuk u pajtua me Kongresin për financimin e një muri kufitar midis Shteteve të Bashkuara dhe Meksikës. Mosfunksionimi i financimit zgjati tridhjetë e pesë ditë përpara se të zgjidhej.
Në vitin 2019, një sinjalizues federal paraqiti një ankesë se Trampi i kishte bërë presion Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky për të hetuar djalin e ish-zëvendëspresidentit Xho Bajden (Joe Biden), Hunter, i cili kishte shërbyer në bordin e Bursima Holdings, një kompani e gazit natyror në Ukrainë. Më vonë atë vit, Dhoma e Përfaqësuesve fajësoi Presidentin Tramp bazuar në akuzat për pengim të Kongresit dhe abuzim me pushtetin. Në vitin 2020, Senati e shpalli të pafajshëm Trampin për të dy nenet e shkarkimit.
Rasti i parë i konfirmuar i COVID-19 u raportua në Shtetet e Bashkuara më 20 janar 2020. Pjesa e mbetur e presidencës së Tramp u konsumua me pandeminë e koronavirusit. Kritikët argumentuan se përgjigja e Trampit ndaj pandemisë ishte e vonuar dhe nuk inkurajoi mjaftueshëm praktikat e shëndetit publik për të zvogëluar përhapjen e virusit. Sidoqoftë, programi i administratës Tramp "Operation Warp Speed" ndihmoi në zhvillimin e sektorit privat të dy vaksinave të miratuara. Sidoqoftë, në kohën kur Trampi la detyrën, më shumë se 400,000 amerikanë kishin vdekur nga COVID-19.
Trampi humbi rizgjedhjen ndaj kandidatit demokrat Xho Bajden (Joe Biden), por publikisht pretendoi se mashtrimi i gjerë i votuesve kishte ndikuar në rezultatin. Mbështetësit e Presidentit Tramp udhëtuan në Uashington, DC për një tubim "Save America" më 6 janar 2021. Trampi foli me turmën e madhe në Ellipse pranë Shtëpisë së Bardhë dhe inkurajoi të pranishmit të protestojnë kundër numërimit të votave të Kolegjit Zgjedhor në Kongres. Tubimi u bë i dhunshëm kur mbështetësit e presidentit mposhtën zbatimin e ligjit, duke shkelur Kapitolin e Shteteve të Bashkuara dhe duke ndërprerë numërimin e votave. Pesë persona vdiqën si pasojë e dhunës dhe kompleksi i Kapitolit pësoi miliona dollarë dëme.
Më 13 janar 2021, veprimet e Trampit rezultuan që Dhoma e Përfaqësuesve miratoi një tjetër nen të fajësimit: nxitjen e kryengritjes. Ai është i vetmi president në historinë amerikane që është fajësuar dy herë nga Kongresi.
Marrëveshja historike Kosovë–Serbi në Shtëpinë e Bardhë
Presidenti Tramp më 4 shkurt uli krah tij përfaqësuesit e Kosovës dhe Serbisë për të nënshkruar marrëveshje të përbashkëta rreth ekonomisë, sektorit energjetik dhe çështjeve politike, për të ndihmuar normalizimin e raporteve mes dy fqinjëve ballkanikë.
Marrëveshja historike u firmos pas dy ditësh takimesh midis delegacioneve nga Kosova, kryesuar nga kryeministri Avdullah Hoti, dhe Serbia e përfaqësuar nga presidenti Aleksandar Vuçiq. Ndërmjetës të diskutimeve ishin i dërguari special i SHBA-së, Riçard Grenell dhe këshilltari për Sigurinë Kombëtare, Riçard O Brajan. Presidenti Tramp atëkohë raportohet se i tha dy zyrtarëve të lartë se do i vizitonte të dyja vendet e Ballkanit "në një të ardhme jo shumë të largët".
/rtsh.al/
