Çmimet e gazit natyror në Shtetet e Bashkuara kanë arritur nivelin më të lartë të 13 viteve, pjesërisht për shkak të kërkesës së Evropës për burime alternative të energjisë në vazhdën e pushtimit rus të Ukrainës, shkruan Deutche Welle.
Amerikanët deri vonë janë kursyer nga rritja dramatike e çmimeve të gazit natyror që shihet në rajone të tjera të botës. Ndërsa faturat e energjisë janë rritur ndjeshëm në të dy anët e Atlantikut, rritja e çmimeve të gazit natyror ka goditur veçanërisht rëndë konsumatorët evropianë, duke kërcënuar miliona njerëz me varfëri karburanti.
Megjithatë, në fillim të këtij muaji, çmimet e gazit natyror në Shtetet e Bashkuara arritën nivelin më të lartë të 13 viteve prej 8,78 dollarë (8,32 €) për milion njësi termike britanike (MMBTU). Që nga fillimi i marsit, çmimet janë rritur gati 90% dhe Administrata e Informacionit të Energjisë së SHBA - agjencia përgjegjëse për analizimin e përdorimit të energjisë vendase - tha javën e kaluar se priste që çmimet të mbeten të larta për pjesën tjetër të vitit.
Megjithëse rritja e SHBA-së nuk është ende asgjë në krahasim me Evropën, ku çmimet e gazit natyror arritën së fundi 37 dollarë për MMBTU, rritja është një barrë shtesë për administratën e Biden-it, e cila po përpiqet të trajtojë inflacionin e lartë kokëfortë. Presidenti amerikan Joe Biden pranoi javën e kaluar se rritja e çmimeve ishte "një problem real i vështirë për t'u zgjidhur" dhe paralajmëroi se inflacioni mund të përkeqësohej përpara se të përmirësohej.
Konsumatorët nuk e ndjejnë - ende!
Ndryshe nga rritjet e fundit të çmimeve të benzinës dhe naftës, të cilat janë pritur me zemërim publik, analistët kanë paralajmëruar se mund të duhet kohë që çmimet e larta të gazit natyror të jenë plotësisht të dukshme për konsumatorët. Por ato tashmë po ndikojnë në kostot e prodhimit dhe transportit në shumë sektorë ekonomikë të SHBA.
"Gazi natyror ndikon në çmimin e energjisë elektrike, çmimin e plastikës dhe produkteve të ndryshme kimike." tha për DW Pavel Molchanov, drejtor dhe analist i kërkimit të kapitalit, Energy Group në gjigantin e shërbimeve financiare amerikane Raymond James & Associates. "Konsumatorët shohin efektet e gazit natyror si një derivat vetëm në llojet e tjera të produkteve ose shërbimeve që ata po blejnë".
Një numër faktorësh janë fajësuar për rritjen e çmimeve, duke përfshirë goditjet më të gjera pas pandemisë në sektorin global të energjisë, të përkeqësuar nga pushtimi rus i Ukrainës. Ndërsa vendet evropiane janë përpjekur të sigurojnë furnizime alternative dhe janë larguar nga karburantet fosile ruse, kërkesa për gazin amerikan është rritur në qiell.
Këtu përfshihet gazi natyror i lëngshëm (LNG), nga i cili SHBA është tani eksportuesi më i madh. Prodhuesit amerikanë të LNG-së po përpiqen të rrisin kapacitetin për të përmbushur nevojat e Evropës për energji, gjë që po ushqen gjithashtu pritjet për një kërkesë më të lartë për gaz natyror në SHBA.
A mundet Gjermania të ndërtojë një terminal LNG në kohë rekord?
EIA tha se magazinimi i gazit në SHBA u la në nivelin më të ulët në tre vjet në fund të dimrit për shkak të kërkesës veçanërisht të lartë për ngrohje. Tani, në një ndryshim të plotë, moti jashtëzakonisht i ngrohtë në shumë pjesë të SHBA-së po kontribuon gjithashtu në çmime më të larta përmes rritjes së përdorimit të sistemeve të ftohjes në ndërtesat komerciale dhe rezidenciale.
Furnizimi mbetet i dobët pas COVID
Ndërsa kërkesa për gaz natyror është rikuperuar kryesisht nga COVID, furnizimi i karburantit kryesor fosil nuk është rikuperuar. Rritja e furnizimit thuhet se po ngec në dy shtyllat kryesore të prodhimit të gazit natyror në SHBA - rajonin Appalachian me 13 shtete nga Nju Jorku jugor në Misisipin verior dhe Teksasin Perëndimor, ku kompanitë kanë fajësuar mungesën e infrastrukturës adekuate të tubacioneve.
Agjencia e lajmeve Reuters tha këtë javë se në Appalachia, e cila furnizoi më shumë se një të tretën e gazit amerikan vitin e kaluar, firmat e energjisë kishin probleme me ndërtimin e tubacioneve të reja. Rritja e prodhimit në Permian Shale – e cila furnizoi rreth 19% të gazit amerikan në 2021 – mund të ngadalësohet ndjeshëm vitin e ardhshëm nëse nuk ndërtohen tubacione të reja së shpejti, raportoi Reuters.
Kostot e larta dhe paditë kanë ngadalësuar ndërtimin e tubacioneve të reja, së bashku me presionin ndaj prodhuesve të energjisë nga shtetet amerikane dhe investitorët për të qenë më miqësorë me mjedisin dhe për të ulur emetimet e karbonit.
Firmat e energjisë kthehen në fitim
Molchanov këmbënguli se mungesa e furnizimit ishte më pak për pengesat rregullatore dhe më shumë për një përpjekje agresive për fitime pasi COVID i la prodhuesit e energjisë amerikane të ushqeheshin me dhjetëra miliarda dollarë humbje.
"Arsyeja që kompanitë po shpojnë më pak është sepse ... aksionerët e tyre kërkuan më shumë dividendë, më shumë kthime të aksioneve në vend të më shumë investime në shpime të reja", shtoi Molchanov.
“Shuma e rënies gjatë pandemisë ishte aq e rëndë dhe kaq e paprecedentë sa që edhe me rimëkëmbjen, industria po shpenzon më pak sot se sa në 2019-ën”, tha ai për DW.
Molchanov vuri në dukje se si COVID e kishte detyruar industrinë e naftës në SHBA të bëhej "shumë më e disiplinuar" dhe "e ndjeshme" me shpërndarjen e kapitalit, duke detyruar tre vjet radhazi tkurrje.
Pellgu Apalachian në lindje të Shteteve të Bashkuara furnizoi rreth një të tretën e gazit natyror amerikan vitin e kaluar
Investimet u rritën, por jo mjaftueshëm
Ndërsa ndikimi ekonomik i COVID-it zvogëlohet, firmat energjetike amerikane po investojnë sërish me shpenzime kapitale në rritje me 20% në 30% këtë vit, por ende jo të mjaftueshme për të përmbushur kërkesën.
"Padyshim që ka nevojë për më shumë shpenzime kapitale, por rimëkëmbja po ndodh mjaft ngadalë për shkak të presionit nga investitorët", për të cilin Molchanov tha se "mbetet shumë i fuqishëm".
Pavarësisht nga nxitësit e kërkesës, Molchanov beson se çmimet e gazit natyror në SHBA mund të kenë arritur tashmë kulmin.
"Çmimet tashmë kanë filluar të bien dhe në 12 muajt e ardhshëm, ne duhet të shohim që çmimet të zbresin në nivele më të normalizuara prej 4 deri në 5 dollarë," tha ai për DW.
