Gjysma e ligatinave në Evropë, SHBA-në kontinentale dhe Kinë janë shkatërruar në 300 vitet e fundit, me disa zona, përfshirë Britaninë e Madhe, Irlandën dhe Gjermaninë, që humbur më shumë se 75%. Sipas një studimi, globalisht, një zonë me madhësinë e Indisë është zhdukur.
Deri më tani, nuk dihej se sa ligatina kishin mbetur, ku vlerësimet e mëparshme sugjeronin se midis 28% dhe 87% ishin shkatërruar që nga viti 1700. Për herë të parë, studiuesit kombinuan të dhënat historike globale me hartat e ligatinave të sotme për të krijuar një globale më të saktë. Europa është më e prekur, me Irlandën që humbi më shumë se 90% të ligatinave të saj, Gjermania, Lituania dhe Hungaria më shumë se 80% dhe Mbretëria e Bashkuar, Holanda dhe Italia më shumë se 75%.
Pavarësisht se disa rajone janë prekur shumë keq, tabloja e përgjithshme tregon se ka mbetur shumë për të shpëtuar, thonë studiuesit.
“Ky është një lajm i mirë, në fakt nuk është tepër vonë për të mbrojtur shumicën e ligatinave në botë”, tha autori kryesor Etienne Fluet-Chouinard, nga Universiteti Stanford. Për mijëra vjet, ligatinat janë parë nga fermerët si tokë joprodhuese, por në shekullin e kaluar shkalla e shkatërrimit është rritur me shpejtësi. Kjo, e kombinuar me ndikimin e krizës klimatike, nxjerrjen e ujërave nëntokësore, zjarret dhe ngritjen e nivelit të detit që i ka bërë ligatinat ndër ekosistemet më të kërcënuara në botë.
Në nivel global, më shumë se 60% e humbjeve u shkaktuan nga kullimi për rritjen e bimëve në zonat malore, e ndjekur nga konvertimi në fusha me rërë (18%) dhe krijimi i zonave urbane (8%).
Ligatinat janë të rëndësishme për biodiversitetin: deri në 40% e specieve të planetit jetojnë dhe shumohen në to. Ato gjithashtu pastrojnë ujin, mbrojnë nga përmbytjet dhe përmirësojnë mirëqenien fizike të njerëzve në zonat urbane.
Shkatërrimi ishte më i shpejtë në vitet 1950 kur subvencionet qeveritare iu dhanë fermerëve për të tharë tokën në Amerikën e Veriut, Evropë dhe Kinë për të krijuar tokë pjellore për bujqësi dhe pylltari. Spanja është i vetmi vend evropian me më shumë se 50% të ligatinave të saj të paprekura./ The Guardian
/rtsh.al/
