Vladimir Putin fillimisht vendosi forcat e armëve bërthamore strategjike të Rusisë në gatishmëri të lartë gjatë fundjavës së hapjes së luftës së tij me Ukrainën, duke shkaktuar frikë në mbarë botën për atë që mund të ndodhë më pas.
Presidenti rus fajësoi "veprimet jomiqësore në sferën ekonomike", duke iu referuar sanksioneve ekonomike ndëshkuese të vendosura ndaj vendit të tij nga aleatët perëndimorë dhe pretendoi se anëtarët kryesorë të NATO-s kishin bërë "deklarata agresive", duke i detyruar dorën e tij.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov fajësoi siç duhet për rritjen e tensioneve vërejtjet e bëra nga Sekretarja e Jashtme e Mbretërisë së Bashkuar, Liz Truss, e cila ka mohuar se çdo gjë që ajo kishte thënë në një seri intervistash të mëngjesit të së dielës "e garanton atë lloj përshkallëzimi".
Muaj më vonë, pushtimi i Rusisë vazhdon në një vend shumë më të ngadaltë nga sa duket se ka parashikuar Putini për shkak të qëndrueshmërisë dhe guximit të popullit ukrainas, i cili ka qëndruar këmbëngulës dhe ka luftuar me guxim, ndërsa qytetet e tyre, nga Kievi në Kharkiv dhe Mariupol, kanë qenë të papenduar. dhe granatuar pa dallim.
Vetë diktatori rus tani shkurton një figurë gjithnjë e më luftarake dhe të izoluar, në dukje të përgatitur të përdorë gjithçka për të siguruar fitoren që dëshiron.
Por çfarë mund të ndodhë tani pas urdhrave të zotit Putin?
Këtu është gjithçka që duhet të dini.
Çfarë ka thënë Vladimir Putin në lidhje me armët bërthamore?
Gjatë një takimi të dielën më 27 shkurt, pamjet e televizionit rus treguan se Putin takohej me ministrin e tij të mbrojtjes dhe shefin e shtabit të përgjithshëm dhe i udhëzoi ata të vendosnin armët bërthamore në një "regjim të veçantë të detyrës luftarake".
Duke përshkruar se çfarë do të thotë kjo, Patricia Lewis, drejtore e programit të sigurisë ndërkombëtare në grupin e ekspertëve Chatham House, i tha agjencisë së lajmeve PA: "Ajo që ne mendojmë se ka ndodhur është se në kohë paqeje, Rusia ka kontrolle dhe ekuilibra në vend në mënyrë që ata të mund të nuk lëshojnë armë bërthamore.
“Pra, për të qenë në gjendje të lëshojë armë bërthamore, presidenti Putin duhet të ndryshojë statusin nga koha e paqes në luftim, nga fraza që ai ka ‘vënë forcat e tij në mënyrë speciale të detyrës luftarake’. Mendoj se ndoshta do ta quajmë gatishmëri luftarake, por është e vështirë për shkak të gjuhëve të ndryshme dhe kuptimeve të ndryshme.”
"Ajo që ai duket se ka bërë është krijimi i platformës ligjore për të qenë në gjendje të nisë nëse dëshiron," shtoi ajo.
Profesor Malcolm Chalmers, zëvendësdrejtor i përgjithshëm i Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (RUSI), tha se formulimi nuk ishte përdorur më parë, kështu që nuk është "plotësisht e qartë" se çfarë nënkuptohet.
"Unë nuk kam parë asnjë raportim të ndryshimeve në qëndrimet e forcave bërthamore ruse," i tha ai PA. “Natyrisht që nuk kam akses në inteligjencën e klasifikuar, por nuk kam parë raporte si të tilla.
“Pra, nuk është e qartë se si ndryshon kjo. Mund të ketë të bëjë me mekanizmat e veçantë të autorizimit midis presidentit dhe forcave bërthamore ose mund të mos jetë fare. Ajo që është e qartë është se kjo është krijuar për të qenë diçka që ne duhet ta dëgjojmë. Është krijuar për të kujtuar se Rusia është një fuqi e armëve bërthamore.”
Sa gjasa është një sulm bërthamor?
Sekretari i Mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar, Ben Wallace, është përpjekur të hedhë ujë të ftohtë mbi frikën e një lufte bërthamore, duke deklaruar se ndërsa ai i kuptonte shqetësimet, shprehja është një "betejë retorikë".
Gjatë intervistave në media, ai i tha Sky News se "nuk do të spekulonte" se çfarë mund të bënte zoti Putin në të ardhmen.
Më vonë, ai i tha BBC Breakfast: “Ne nuk e shohim ose e njohim në llojin e frazës ose statusit që ai përshkroi si ndonjë ndryshim në atë që ata kanë aktualisht si qëndrimin e tyre bërthamor.
“Kjo ka të bëjë kryesisht me Putinin që e vendos atë në tryezë vetëm për t'i kujtuar njerëzve, për t'i kujtuar botës se ai ka një pengesë.
“Ne nuk do të bëjmë asgjë për të përshkallëzuar në atë zonë, nuk do të bëjmë asgjë për të ushqyer ndonjë llogaritje të gabuar, e marrim shumë, shumë seriozisht.
“Por për momentin kjo është një betejë retorike që presidenti Putin po përdor dhe ne vetëm duhet të sigurohemi që ta menaxhojmë siç duhet.”
Tom Tugendhat, kryetar i Komitetit të Punëve të Jashtme, ndërkohë deklaroi se Rusia i sheh armët bërthamore në fushën e betejës si thjesht "një zhurmë më të madhe" dhe mund të japë një urdhër ushtarak për t'i përdorur ato.
Disa ekspertë deklaruan se është e paqartë nëse Putin do të vazhdonte apo jo një sulm bërthamor, ndërsa të tjerë hodhën poshtë mundësinë, duke deklaruar se shkatërrimi i ndërsjellë do të ishte shumë i madh.
Zonja Lewis tha: "Tani ai është zhvendosur në një situatë luftimi, ai mund [të nisë një sulm bërthamor]. Por do ai? ne nuk e dimë. Ky është problemi.
“Sigurisht, ai dëshiron të na frikësojë. Dhe mendoj se Rusia e ka kuptuar prej kohësh se Perëndimi është shumë më i frikësuar nga armët bërthamore ruse sesa Rusia nga armët bërthamore perëndimore, dhe mendoj se kjo është e vërtetë.”
Ajo shtoi: "Ekziston një mundësi për t'u hakmarrë kundër forcës konvencionale me armë bërthamore sipas doktrinave perëndimore, por përgjithësisht besohet se kjo do të ishte zgjidhja e fundit.
“Unë mendoj se ka pasur një ndjenjë gjatë dekadës së fundit që Putini, së bashku me [udhëheqësin e Koresë së Veriut] Kim Jong-un dhe [ish-presidentin e SHBA] Donald Trump, janë njerëz që mund të kishin nisur një armë bërthamore. Kështu që gjithmonë ka pasur këtë paparashikueshmëri… Unë nuk dua ta mbivlerësoj atë, por as nuk dua ta minimizoj atë.”
Profesor Chalmers ndërkohë tha se ai mendonte se ishte "e pamundur", duke shtuar: "Për shkak se çdo përdorim i armëve bërthamore do të hapte një kuti të tillë të Pandorës dhe mundësinë e përshkallëzimit në përdorimin e më shumë armëve bërthamore pasi një vend t'i përdorë ato, presioni ndaj shteteve të tjera me armë bërthamore për t'i përdorur ato si përgjigje do të ishte shumë i konsiderueshëm... Rusët e kuptojnë këtë dhe po ashtu edhe perëndimi. Pra, është një paradoks.”
Çfarë mund të ndodhë në një sulm bërthamor?
Nëse Rusia do të nisë një sulm ndaj një vendi të NATO-s, ekspertët kanë thënë se mund të ketë sulme hakmarrëse nga vendet e tjera të aleancës, duke shkaktuar një konflikt që profesori Chalmers tha se do të çonte në "rende të përmasave më të këqija se Lufta e Dytë Botërore".
Numri i viktimave do të varej nga zona e sulmuar. Armët bërthamore kanë aftësinë të vrasin qindra mijëra njerëz në varësi të popullimit të një zone që është në shënjestër.
Të tjerët mund të mbesin të lënduar si rezultat i helmimit nga rrezatimi nëse në vend të kësaj vihet në shënjestër një objekt specifik.
Çfarë armë bërthamore ka Rusia?
Buletini i Shkencëtarëve Atomik, i cili ka publikuar një llogari të arsenaleve bërthamore botërore të përpiluar nga ekspertë kryesorë nga Federata e Shkencëtarëve Amerikanë që nga viti 1987, përditësoi të dhënat e tij mbi arsenalin bërthamor të Rusisë javën e kaluar.
Ai tha se stoku është në rreth 4,477 koka luftarake, nga të cilat rreth 1,588 janë koka strategjike të cilat mund të vendosen në raketa balistike dhe në baza të rënda bombarduese, ndërsa rreth 977 koka strategjike shtesë, së bashku me 1,912 koka luftarake jostrategjike, mbahen në rezervë.
Po pjesa tjetër e botës?
Sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, shifrat e fundit thonë se Mbretëria e Bashkuar ka një rezervë prej afërsisht 225 koka bërthamore, ndërsa SHBA ka 5,428, Franca ka 290, Pakistani ka 165, Kina ka 350, India ka 160, Izraeli ka 90 dhe Veriu. Koreja ka 20.
