Çdo vit bota prodhon rreth 50 milion ton mbeturina elektronike duke përfshirë çipa të telefonave celularë dhe kompjuterikë dhe mikroçipa që përbëhen kryesisht nga një bazë ftohëse dhe izoluese e quajtur substrat e bërë nga polimere plastike të pa riciklueshme. Tani një ekip studiuesish austriakë ka zbuluar se lëkura e një kërpudhe mund të jetë një zëvendësim i biodegradueshëm dhe rezistent i plastikës të cilat do të jenë më miqësore me mjedisin dhe të riciklueshme. Rezultatet e studimit u publikuan në Science Advances.
Kërpudha në fjalë është lloji Ganoderma lucidum , një kërpudhë parazitare që rritet në dru lisi ose gështenjë. E veçanta e saj është se zhvillon një lëkurë që mbron aparatin e saj vegjetativ, miceli nga bakteret dhe kërpudhat e tjera. Kjo lëkurë e cila nuk rritet në kërpudhat e tjera kur nxirret dhe thahet është fleksibël, izoluese dhe rezistente (i toleron mirë temperaturat mbi 250 °C) dhe ka një trashësi të ngjashme me atë të një fletë letre.
Të gjitha këto janë veti ideale për nënshtresën e një qarku elektronik. "Nëse mbahen larg burimeve të lagështisë dhe dritës UV, lëkura ndoshta mund të zgjasë qindra vjet " shpjegon Martin Kaltenbrunner një nga autorët. "Në të njëjtën kohë, ajo mund të dekompozohet në tokë në vetëm dy javë gjë që lehtëson riciklimin e saj." Testet treguan se kapaciteti përçues i lëkurës së kërpudhës G. lucidum është pothuajse i barabartë me atë të polimereve plastikë që përdoren normalisht substrati i kërpudhave gjithashtu ruajti vetitë e tij edhe pasi e palosi më shumë se dy mijë herë.
Substrati bio mund të gjejë disa aplikime nga pajisjet e veshura të përdorura në teknologjinë mjekësore për të monitoruar shëndetin e pacientëve deri te bateritë e thjeshta që fuqizojnë pajisje me fuqi të ulët si sensorët Bluetooth ose etiketat RFID . "Prototipet janë të pabesueshme dhe rezultatet janë revolucionare" komenton Andrew Adamatzky, një ekspert që nuk ishte i përfshirë në hulumtim. Tani mbetet vetëm të vazhdojmë testet dhe të shohim se deri në çfarë mase ky zbulim mund të inovojë mënyrën e prodhimit të pajisjeve elektronike.
/rtsh.al/
