Disa nga zbulimet më të rëndësishme arkeologjike në histori janë më magjepsëse se trillimet. Zbulime të pabesueshme që vazhdojnë të frymëzojnë një ndjenjë habie dhe ndonjëherë edhe teori të çuditshme.
Knossos, Kretë
Pallati i madh i Knossos daton rreth vitit 1950 p.e.s. 1300 dhomat e tij, shumë prej të cilave kanë mure të zbukuruara me afreske shumëngjyrëshe, e bëjnë atë një zbulim befasues. Por janë mijëra pllaka balte, të zakonshme në shikim të parë, ato që janë gjetja e vërtetë. Pllakat janë të gdhendura me gjuhë të panjohura më pare përfshirë formën më të hershme të njohur të greqishtes të cilës iu deshën rreth 50 vjet për t'u deshifruar.
Anija Oseberg, Norvegji
Në vitin 1903 , një fermer në Oseberg , një fshat rreth 70 kilometra nga Oslo, solli disa mbetje druri në muzeun universitar që ai kishte zbuluar në tokën e tij. Një vizitë e mëvonshme çoi në një zbulim spektakolar, një anije e plotë vikinge, e ruajtur në mënyrë të përsosur nga nëntoka me baltë blu, që përmban objekte të shumta. Me përmasa 21.5 metra e gjatë dhe 5.1 metra e gjerë, anija ishte një thesar i jashtëzakonshëm për t'u zbuluar, me stolitë e saj të pasura të gdhendura prej druri.
Varri i perandorit Qin Shi Huang, Kinë
Gati 8,000 ushtarë, 130 karroca të tërhequra nga mbi 500 kuaj, si dhe 150 kalorësi, akrobatë dhe muzikantë, të gjitha në përmasa reale dhe të bëra prej balte, u gjetën në mauzoleun e perandorit të parë Qin, Qin Shi Huang, i zbuluar rastësisht nga fermerët vendas në 1974. Vendi u shtua shpejt në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Guri i Rozetës, Egjipt
Guri i Rozetës , u gjet në vitin 1799 nga një grup ushtarësh francezë në qytetin port Rashid në Egjipt. Ajo që e bën gurin kaq të veçantë është dekreti faraonik i gdhendur në të, që daton nga viti 196 p.e.s, shfaqet në tre shkrime të ndryshme, hieroglifë egjiptianë, greqishtja e lashtë dhe demotike egjiptiane. Njëzet e tre vjet pasi u gjet, egjiptologu Jean-François Champollion arriti të deshifrojë gjuhën egjiptiane, duke zgjidhur një mister që kishte mbetur sekret deri në atë ditë.
Gjeoglifet e Nazca, Peru
Linjat Nazca ose gjeoglifet që përbëjnë këto vizatime të mëdha që nuk mund të shihen nga toka u krijuan me gurë. Historiani amerikan Paul Kosok vetëm në vitet 1940 filloi t'i studionte seriozisht. Këto vepra madhështore të artit të cilat po shkatërrohen pak nga pak nga aktiviteti njerëzor vazhdojnë të frymëzojnë teori të reja se si janë bërë.
Dorëshkrimi misterioz i Voynich
Një mashtrim i përpunuar apo marrëveshje e vërtetë? Sido që të jetë, ky libër me 234 faqe (me 13 fletë të munguara) me origjinë të panjohur u ble nga koleksionisti dhe shitësi polak i librave Wilfrid Voynich në vitin 1912. Vetëm 33 faqe përmbajnë tekst ndërsa pjesa tjetër ilustrohet me vizatime dhe ndriçime të thjeshta. Libri dyshohet se është 600 vjeçar dhe mendohet se vjen nga Evropa Qendrore. Problemi është se shkrimi është krejtësisht i pakuptueshëm. Dorëshkrimi mund të jetë një nga mashtrimet më të përpunuara në histori, një mister që i ka mbajtur njerëzit të hamendësojnë që nga Mesjeta apo Rilindja.
/rtsh.al/
