Ku është vendi më i ftohtë në univers? Po ylli më i madh i njohur për njeriun? Lidhja me sistemet e madhësisë hapësinore është e ndërlikuar, por edhe magjepsëse.
Rekordi Botëror Guinness 2023 ka mbledhur kuriozitetet më ekstreme të hapësirës, duke gjetur disa të dhëna vërtet interesante
Vendi më i ftohtë në Univers
Mjegullnaja Bumerang është një mjegullnajë e re planetare dhe objekti më i ftohtë i zbuluar në Univers deri më tani, i kapur nga Teleskopi Hapësinor Hubble i NASA/ESA. Ndodhet 5000 vite dritë nga Toka dhe ka temperatura -272°C. Temperaturat më të ulëta janë arritur në laborator, por asnjë nuk është gjetur ndonjëherë në mënyrë natyrale. I ftohti intensiv është për shkak të zgjerimit të mjegullnajës dhe gazrave që lëshohen.
Supernova më e ndritshme në universin e njohur
Imazhi i Chandrës i "SN 1006" tregon rrezet X nga gazi me shumë milionë gradë (e kuqe/jeshile) dhe elektronet me energji të lartë (blu). Filloi nga një shpërthim yjor i parë në vitin 1006 pas Krishtit, 7000 vite dritë larg nesh. Në dy vitet pas shpërthimit, ai ishte i dukshëm çdo ditë si në Evropë ashtu edhe në Azi.
Galaktika satelitore më e madhe
Imazhi i Resë së Madhe të Magelanit dhe Supernovës 1987A i marrë nga Observatori Ajror Kuiper (NASA 714) gjatë vendosjes së tij mbi Zelandën e Re në 1987. Reja e Madhe Magelanik ndodhet 160,000 vite dritë nga qendra e Rrugës së Qumështit dhe ka një diametër 20,000 vite dritë dhe 10 miliard herë më shumë se masa e Diellit. Është më e madhja nga 59 galaktikat që rrotullohen rreth Rrugës së Qumështit.
Vrima e zezë më masive e zbuluar ndonjëherë
Quhet TON 618 dhe ndodhet 10.8 miliardë vite dritë nga Toka. Vlerësimet tregojnë se ai duhet të ketë një masë rreth 66 miliardë herë më të madhe se Dielli. Është hiper-shkëlqyes dhe mund të përmbajë sistemin tonë diellor deri në 40 herë.
Eksoplaneti më i afërt me ne
Proxima Centauri është ylli më afërt me ne pa përjashtuar Diellin. Në orbitë rreth këtij eksoplaneti të kuq është zbuluar një planet në vitin 2020, 4.2 vite drite nga Toka, i quajtur Proxima Centauri C. Proxima Centauri C ka një orbitë më të madhe se Proxima Centauri, prandaj, gjatë vitit të tij prej më shumë se 1900 ditësh, për një periudhë është ekzoplaneti më i afërt me ne.
Ylli më i vogël i vërejtur
Quhet EBML J0555-57Ab dhe ka një masë prej 8.1% të masës së Diellit, afërsisht sa Saturni. Është një sistem i formuar nga një yll i trefishtë 600 vite dritë nga Toka. Është interesante të theksohet se për të filluar procesin e shkrirjes bërthamore, një yll duhet të ketë dimensione minimale, nën të cilat, fizikisht, këto reagime nuk mund të ndodhin.
Boshllëku më i madh i vërejtur ndonjëherë
Rruga e Qumështit ndodhet në qendër të zbrazëtisë KBC, një pjesë e madhe e hapësirës ku vërehet një përqendrim shumë i ulët i galaktikave. Diametri i kësaj zbrazëtie është 2 miliardë vite dritë, dhe kufizohet në skajet nga "filamente", ose grupime galaktikash të përqendruara në grupe më të dendura. Ky është ndoshta koncepti më i mirë për të na bërë të kuptojmë madhësinë e universit në krahasim me ne citon stylemania.
/rtsh.al/
