Syri i njeriut është një organ magjepsës dhe vjen në një larmi ngjyrash. Sytë e errët janë më të përhapurit në të gjithë botën, ndërsa më pak te shpeshta janë ngjyrat blu, jeshile dhe lajthi.
Disa njerëz kanë ngjyra të rralla të syve të shkaktuara nga mutacione gjenetike që ndikojnë në sasinë ose llojin e pigmentimit në iris.
Sytë ngjyrë qelibar- Një nga ngjyrat më të rralla të syve në botë është qelibar. Kjo ngjyrë e syve është një përzierje e ngjyrës kafe dhe të verdhë, dhe shpesh përshkruhet se ka një pamje të artë ose si mjaltë. Sytë e qelibarit gjenden më shpesh në Azi dhe Amerikën e Jugut, por mund të gjenden edhe në pjesë të tjera të botës. Sytë e qelibarit (ndonjëherë konsiderohen edhe të verdhë) karakterizohen nga një ngjyrë e plotë dhe një nuancë e fortë okër dhe bakri. Kjo mund të jetë për shkak të depozitimit të një pigmenti të verdhë të quajtur lipokrom në iris.
Sytë e purpurt- Një tjetër ngjyrë e rrallë e syve është vjollca. Kjo ngjyrë e syve është rezultat i mungesës së melaninës në iris, gjë që bën që sytë të duken vjollcë. Sytë e purpurt janë jashtëzakonisht të rrallë dhe më së shpeshti gjenden te njerëzit me albinizëm.
Sytë e zinj- Sytë e zinj ose kafe shumë të errët kanë një sasi të madhe melanine që i bën ata të duken një ngjyrë afër të zezës, duke pasur tone shumë të errëta kafe. Një sy i zi me mungesë të plotë ose të pjesshme të irisit preket nga aniridia dhe është shumë i rrallë.
Sytë jeshil- Sytë e gjelbër janë produkt i një sasie relativisht të ulët të melaninës dhe me gjasë përfaqësojnë ndërveprimin e gjenit OCA2 me gjenet e tjera. Disa burime besojnë se njerëzit me sy të gjelbër janë vetëm 2% në botë.
Sytë blu ose blu të hapur- Sytë blu ose blu të hapur janë rezultat i një sasie të reduktuar të melaninës dhe të lidhura me densitetin e lartë të proteinave në stromë. Blu është ngjyra më e lehtë që mund të paraqesin sytë. Në mitologjinë greke, perëndeshë Athena ishte e famshme për sytë e saj blu.
Sytë e çelur- Sytë e çelur janë më të zakonshëm në Evropën Veriore, Evropën Qendrore dhe Evropën Lindore. Sytë e çelur janë mjaft të zakonshëm në Francë ashtu edhe në zonat më veriore të Italisë, Spanjës dhe Ballkanit ato vërehen në mënyrë sporadike në disa zona të Azisë dhe Afrikës Veriore.
Sytë e çelur- Individët me sy blu, jeshilë, qelibar ose gri janë më të ndjeshëm ndaj dëmtimit nga rrezet ultravjollcë sesa individët me sy me ngjyrë të errët.
Sytë e errët- Sytë e errët janë më të zakonshmet në të gjithë botën. Në shumë popullata, sytë e errët janë ngjyra e vetme e dukshme e irisit. Kafe është ngjyra dominuese në speciet njerëzore dhe në shumë zona të botës është pothuajse e vetmja ngjyrë e pranishme në iris. Është më pak e zakonshme në vendet përreth Detit Baltik dhe në Skandinavi.
/rtsh.al/
