RTSH 24 Live

Lifestyle

A e ngadalëson zhvillimin e fëmijëve koha e tepërt para ekranit?

04/12/2022

A e ngadalëson zhvillimin e fëmijëve koha e tepërt para ekranit?

Lënia e një fëmije dy ose tre vjeç të kalojë shumë orë përpara një tableti, smartphone ose ekrani televiziv, mund të vonojë zhvillimin e aftësive themelore njohëse për gjuhën, zgjidhjen e problemeve, marrëdhëniet ndërpersonale dhe koordinimin motorik. Një studim kanadez i kryer në rreth 2400 fëmijë dhe i publikuar në JAMA Pediatrics rihap debatin mbi numrin kufi të orëve dhe moshën minimale të ekspozimit të fëmijëve në ekran si dhe mbi efektet e këtyre argëtimeve në rritjen e tyre .

Hulumtimet zbulojnë se sasia e kohës së kaluar para ekranit në moshën dy dhe tre vjeç kishte një ndikim negativ në performancën njohëse. Studiuesit nga Universitetet e Waterloo, Calgary dhe Instituti i Kërkimeve të Spitalit të Fëmijëve në Alberta u kërkuan nënave të fëmijëve të merrnin parasysh orët e kaluara para ekranit (TV, kompjuter ose pajisje të tjera) nga fëmijët e tyre në dy, tre dhe pesë vjeç. Nënat gjithashtu duhej të plotësonin pyetësorë standardë për të vlerësuar rritjen konjitive të fëmijëve. Atyre u pyetën nëse fëmijët ishin në gjendje të kryenin detyra të caktuara, të tilla si vizatimi i formave të veçanta, imitimi i sjelljeve të caktuara ose formulimi i fjalive të caktuara detyra që varionin nga kontrolli motorik të aftësive të komunikimit.

Mesatarisht, fëmijët kalonin 17 orë në javë para ekranit në moshën dy vjeçare, 25 orë në moshën tre vjeçare dhe 11 orë në moshën pesë vjeçare, pasi kishin filluar shkollën. Por tendenca e vërejtur nga shkencëtarët ishte se rritja e orëve të shpenzuara përpara një pajisjeje korrespondonte me një ulje të rezultateve njohëse në një ose dy vitet e ardhshme. Fëmijët që qëndruan përpara një ekrani më gjatë në moshën 24 muajsh rezultuan më keq në testet njohëse, në moshën 36 muajshe ishte një efekt i ngjashëm që u konstatua midis 40 muajsh dhe 5 vjeç.

Për më tepër, studimi nuk specifikon asgjë për llojin e programit të ndjekur, as se cili është numri limit i orëve për t'u konsideruar "i sigurt". Aktivitetet e ekranit ndërhyjnë në planet ditore, ose me gjumin nëse ka ambiente apo momente të ditës (si p.sh. darka) në të cilat “ndalohet” përdorimi i celularëve dhe tabletave.

/rtsh.al/